Zamiast się jej bać, lepiej się nią pobawić. Zadaliśmy AI pytanie o najlepsze polskie powieści. Oto ranking.
Które polskie powieści opublikowane w ciągu ostatnich 50 lat są najlepsze? Ile ludzi, tyle opinii. Postanowiliśmy zapytać o to AI (ang. artificial intelligence, czyli sztuczna inteligencja). To oczywiście tylko zabawa, bo AI to nie wyrocznia. AI wskazała pięć pozycji, oczywiście z zaznaczeniem, że wybór „najlepszych” zawsze jest subiektywny – podała jednak tytuły, które, według niej, są szczególnie znaczące i wybitne. Ciekawe, jakie jest wasze zdanie.
Sztuczna inteligencja i najlepsze polskie powieści
Nie obyło się bez wpadki – pierwsza wersja listy zawierała powieść napisaną po francusku („Łaskawe” Jonathana Littella), która jednak, według AI, „wywołała ogromne poruszenie w Polsce i dotyka kluczowych aspektów naszej historii i moralności”. Po korekcie na liście najlepszych polskich powieści wydanych w ostatnim półwieczu znaleźli się jednak już tylko polscy autorzy i to same znane nazwiska – aż dwa tytuły naszej noblistki. Na naszą prośbę sztuczna inteligencja uzasadniła również swój wybór.
W podsumowaniu AI wskazała, że:
„Oczywiście, istnieje wiele innych wspaniałych polskich powieści z tego okresu. Kryteriami tego wyboru było zarówno uznanie krytyków i czytelników, jak i wpływ na polską literaturę i dyskusję społeczną. Każda z tych książek na swój sposób porusza ważne tematy i prezentuje wybitny kunszt pisarski”.
Lista 5 najlepszych polskich powieści według AI
Na liście stworzonej przez sztuczną inteligencję znalazły się (uzasadnienia wyboru też pochodzą od AI):
„Cesarz” Ryszarda Kapuścińskiego (1978)
Choć formalnie reportaż, „Cesarz” ma głębię i uniwersalność wielkiej powieści. Poprzez relacje dworzan upadającego cesarza Etiopii Hajle Sellasjego, Kapuściński kreśli fascynujący i ponadczasowy obraz mechanizmów władzy, korupcji, służalczości i rewolucji. Jego mistrzowski język i umiejętność syntezy sprawiają, że książka wciąga jak najlepsza proza.
„Dom dzienny, dom nocny” Olgi Tokarczuk (1998)
Ta mozaikowa powieść łączy w sobie różne perspektywy, czasy i gatunki, tworząc bogatą i wielowymiarową opowieść o mieszkańcach pewnej wsi na Dolnym Śląsku. Tokarczuk z niezwykłą wrażliwością eksploruje tematy pamięci, przemijania, tożsamości i związku człowieka z naturą. Jej proza jest poetycka, pełna metafor i głębokich przemyśleń.
„Spis cudzołożnic” Jerzego Pilcha (1993)
Powieść pełna ironii, humoru i refleksji na temat moralności, wiary i polskości. Charakterystyczny styl Pilcha i galeria barwnych postaci sprawiają, że książka pozostaje w pamięci na długo. „Spis cudzołożnic” to powieść, która jest uważana za jedno z najważniejszych dzieł w dorobku Jerzego Pilcha i znaczącą pozycję w polskiej literaturze współczesnej.
„Król” Szczepana Twardocha (2016)
Twardoch stworzył porywającą sagę gangsterską osadzoną w przedwojennej Warszawie. „Król” to nie tylko świetnie napisana historia pełna akcji i wyrazistych postaci, ale także głębokie studium polskiej tożsamości, klasowych podziałów, antysemityzmu i nadchodzącej katastrofy II wojny światowej. Język powieści jest bogaty i stylizowany na epokę.
„Empuzjon” Olgi Tokarczuk (2022)
Powieść Tokarczuk to fascynująca i przewrotna historia osadzona w sanatorium dla mężczyzn z chorobami płuc w Sudetach na początku XX wieku. Autorka łączy elementy powieści gotyckiej, filozoficznej i feministycznej, tworząc hipnotyzującą opowieść o cielesności, duchowości, naturze i historii. Jej narracja jest inteligentna, pełna niedopowiedzeń i subtelnych aluzji.
I co? Czy zgadzacie się z wyborem dokonanym przez sztuczną inteligencję?
