Biblioteka Publiczna

O odkryciu, po którym wszelka nowa krytyka czystego rozumu jest zbędna ze względu na istnienie wcześniejszej i inne rozprawy filozoficzne

Tyt. oryg.: "Über eine Entdeckung, nach der alle neue Kritik der reinen Vernunft durch eine ältere entbehrlich gemacht werden soll ".
Podst. przekł.: "Kants Werke, ".

Autor: Kant, Immanuel

Notka biograficzna

Przy wygłaszaniu tezy, że Kant był krytykiem tak zwanej metafizyki klasycznej lub dogmatycznej bardzo często, chcąc przytoczyć konkretny przykład, mówi się, iż chodzi przede wszystkim o metafizykę szkoły leibniziańsko-wolffiańskiej. Termin taki, jakkolwiek w sensie historycznym dobrze oddaje orientację autora Krytyki czystego rozumu, czasami staje się przyczyną swoistego zamieszania. Wynikałoby z niego, że

Leibniz i Wolff głosili mniej więcej to samo. W osiemnastym wieku, gdy poglądy Wolffa uchodziły za ostatnie słowo filozofii w ogóle, tak rzeczywiście w Niemczech myślano, lecz interpretację tę historia bardzo prędko zweryfikowała. Dziś Leibniz uchodzi za jednego z największych filozofów wszechczasów. Wciąż ukazują się nowoczesne, krytyczne edycje jego dzieł. Istnieją towarzystwa leibniziańskie i poświęcone temu autorowi periodyki. A Wolff ? Docenia się jego wkład w rozwój filozofii niemieckiej, ale w jakimś sensie jest on myślicielem dawno przebrzmiałym. Z innym przedstawicielem metafizyki przedkrytycznej, który zainspirował Kanta, Alexandrem Baumgartenem, los obszedł się łaskawiej. Myśliciel ten, będący za życia nieomal urzędowym niemieckim filozofem, przeszedł do historii jako wyznawca poglądów, w opozycji do których powstała Krytyka czystego rozumu. Jak się to mówi anegdotycznie, Kant tak długo musiał wykładać metafizykę z jego podręcznika, aż w końcu zirytował się i zaczął pisać swe głośne dzieło. Mirosław Żelazny

Sprawdź dostępność, zarezerwuj (zamów):

(kliknij w nazwę placówki - więcej informacji)

Kant, Immanuel

Immanuel Kant ur. 22 kwietnia 1724 w Królewcu, zm. 12 lutego 1804 tamże – niemiecki filozof oświeceniowy, profesor logiki i metafizyki na Uniwersytecie Albrechta w Królewcu. Jeden z najwybitniejszych reprezentantów oświecenia. Immanuel Kant jest twórcą filozofii krytycznej transcendentalnej, zakładającej, że podmiot jest poznawczym warunkiem przedmiotu. Podstawowymi cechami jego koncepcji filozoficznej są: agnostycyzm poznawczy względem tak zwanych noumenów rzeczy samych w sobie, np. Boga, materii oraz aprioryzm w stosunku do zjawisk. Jego głównym wkładem w filozofię zachodnią [>>] było zniesienie opozycji pomiędzy racjonalizmem por. Kartezjusz a empiryzmem por. Hume. Do osiągnięć kantyzmu odwołuje się między innymi neokantyzm kontynuacja, fenomenologia rewizja oraz pozytywizm logiczny opozycja. Jego dzieło Kritik der reinen Vernunft umieszczone zostało w index librorum prohibitorum dekretem z 1827 roku. Koncepcje Kanta miały wielki wpływ na filozofię zachodnią. Już za jego życia znalazły odbicie – nie zawsze zgodne z jego intencjami – w pracach Reinholda, Becka i Fichtego, później zaś – Schellinga, Hegla oraz Novalisa. Po filozofii krytycznej nie sposób już było ujmować pojęć takich jak absolut, Bóg czy istota na sposób, w jaki czyniono to przed Kantem: kantyzm dał początek ruchowi filozoficznemu, który zyskał miano idealizmu niemieckiego. Pierwszym poważniejszym krytykiem kantyzmu był Hegel. Uznał on tę filozofię za nazbyt formalną, abstrakcyjną i – przede wszystkim – ahistoryczną. Przeciwstawił jej koncepcję bazującą na wykrytym przez siebie prawie dialektyki. Dla odmiany Schopenhauer tworzył pod znacznym wpływem kantowskiego idealizmu transcendentalnego. Pośród filozofów dwudziestowiecznych do Kanta nawiązywali w koncepcjach politycznych oraz etycznych między innymi Habermas oraz Rawls, a autentyczne odrodzenie jego myśli miało miejsce w pracach neokantystów: Cohena, Natorpa, Hartmanna i Cassirera. Kant wpłynął też na intuicjonistów matematycznych. Przeciwstawiali się koncepcjom głoszonym przez logicystów np. Fregego czy Russella oraz formalistów np. Hilberta. Dzięki Kantowi prowincjonalny Uniwersytet w Królewcu stał się uznaną uczelnią.

Źródło: https://pl.wikipedia.org

---

Inne pozycje tego autora w zbiorach biblioteki: