Współczesny człowiek doznaje oporów wobec niejednej formy objawiania się sacrum: trudno mu pogodzić się z tym, że dla niektórych istot ludzkich sacrum może przejawiać się np. w kamieniach czy drzewach. Ale nie należy zapominać, że nie chodzi tu o hołd składany kamieniowi jako takiemu, o kult drzewa jako takiego; święty kamień, święte drzewo nie są czczone jako kamień lub jako drzewo,
są one przedmiotem kultu dlatego, że są hierofaniami, że wskazują na coś, co nie jest już kamieniem ani drzewem, ale czymś "całkiem innym".Formy i sposoby przejawiania się sacrum są różne u różnych ludów i w różnych kulturach. Ale pozostaje zawsze fakt paradoksalny - to jest niepojęty - że sacrum objawia się, a tym samym "ma granice nieskończony" i przestaje być czymś absolutnym. (Lubimyczytać.pl)
Zobacz pełny opis
Informacje o pozycji
Odpowiedzialność:
Mircea Eliade ; wyboru dokonał i wstępem opatrzył Marcin Czerwiński ; przeł. Anna Tatarkiewicz.
Wybór z tomów: Images et symboles. Essais sur le symbolisme magico-religieux (Gallimard 1952); Le mythe de l`éternel retour, rozdz. Archétypes et répétition (Gallimard 1949); Das Heilige und das Profane. Vom Wesen des Religiösen (Rowohlt Taschenbuch-Verlag Gmbh 1957); Mythes, r?ves et myst?res (Gallimard 1957); Méphistophél?s et l`androgyne (Gallimard 1962).
Mircea Eliade ur. 9 marca 1907 w Bukareszcie, zm. 22 kwietnia 1986 w Chicago – rumuński historyk religii, religioznawca, indolog, filozof kultury, a także eseista, pisarz i dyplomata.
W latach 1928–1932 przebywał na stypendium w Indiach uniwersytet w Kalkucie i półroczny pobyt w aśramie. Po powrocie doktoryzował się w 1933 roku na podstawie pracy Historia porównawcza techniki jogi. W tym samym roku otrzymał stanowisko profesora na uniwersytecie w Bukareszcie. W listopadzie 1934 roku rozpoczął wykłady zatytułowane Zbawienie w religiach orientalnych, zimą 1935 roku prowadził [>>] seminarium o Docta ignorantia Mikołaja z Kuzy. Wykładał też na wielu innych uniwersytetach europejskich m.in. w Berlinie, Londynie, Bernie.
Wczesne poglądy polityczne i kariera dyplomatyczna
W roku 1939 utrzymywał kontakty ze skrajnie prawicową organizacją, Żelazną Gwardią rum. Garda de Fier, której członkowie 27 listopada 1940 roku zamordowali Nicolae Iorgę.
W marcu 1940 roku dzięki poparciu Constantina Giurescu – rumuńskiego ministra propagandy – Eliade został powołany na funkcję attaché kulturalnego w ambasadzie rumuńskiej w Londynie. W Rumunii latem tego samego roku królewska dyktatura Karola II przekształciła się w reżim zorientowany na Niemcy. W konsekwencji w lutym 1941 roku po zerwaniu przez Wielką Brytanię stosunków dyplomatycznych z Rumunią Eliade został przeniesiony do Lizbony.
W lipcu 1942 roku Eliade po raz ostatni przyjechał do Rumunii, aby osobiście doręczyć posłanie portugalskiego dyktatora Antonio Salazara rumuńskiemu dyktatorowi, generałowi Ionowi Antonescu.
W roku 1944 faszystowskie rządy w Rumunii upadły. Eliade, świadom negatywnego wizerunku swej osoby w kraju, wyemigrował w 1945 roku do Francji. Jego konserwatywne i nacjonalistyczne sympatie są najlepiej widoczne w książce poświęconej Antonio Salazarowi pt. Salazar a rewolucja portugalska rum. Salazar şi revoluţia din Portugalia, 1942.
Emigracja do Francji i Stanów Zjednoczonych.
We wrześniu 1945 roku przybył do Paryża, gdzie – na zaproszenie Georges’a Dumézila – wygłosił wykład w École Pratique des Hautes Études. W 1949 roku poślubił Christinel Cottesco. Na wiosnę tego samego roku wyjechał do Włoch, gdzie na zaproszenie Giuseppe Tucciego i Raffaele Petazzoniego wygłosił wykład na Uniwersytecie Rzymskim. W sierpniu wziął udział w pierwszej konferencji Eranosa w Asconie, gdzie poznał Carla Gustava Junga, Gerardusa van der Leeuwa i Louisa Massignona. We wrześniu uczestniczył w międzynarodowym Kongresie Historii Religii w Amsterdamie.
W latach 1951-1955 był stypendystą nowojorskiej Bollingen Foundation. We wrześniu 1956 roku wyjechał do Stanów Zjednoczonych, gdzie prowadził wykłady w ramach Haskell Lectures w Uniwersytecie w Chicago.
Był głównym przedstawicielem tzw. szkoły morfologii świętości w religioznawstwie, inicjatorem nurtu zajmującego się badaniem porównawczym fundamentalnych struktur i archetypów religijnych, manifestujących się w dziejach religii poprzez symbole, mity, hierofanie oraz rytuały. Istotę jego koncepcji religii stanowi teoria sacrum w opozycji do profanum – dwóch sposobów realizowania przez człowieka własnej egzystencji.
Wiedza antropologiczna, mimo różnych swoich wersji i postaci, głosi jedną podstawową myśl, a mianowicie, iż nikt z nas nie jest uodporniony na dyktat kultury. Świat jest więzieniem kultury dlatego, że ludzie pragną zakotwiczać się w pewności zbiorowo wyznawanych poglądów, pragną znaków orientacyjnych ułatwiających partycypację [...]
Książka Guy Deborda, jednego z założycieli Międzynarodówki Sytuacjonistycznej, ukazała się w 1967 roku, zapowiadając rewoltę, która wstrząsnęła Francją w maju 1968 roku, a następnie ogarnęła inne kraje. Oficjalna krytyka usiłowała książkę przemilczeć, ale cytaty z niej zaczerpnięte pojawiły się na tysiącach plakatów i [...]
Kiedy następnym razem wybierzesz się do zoo, nie omieszkaj podejść do klatki z małpami człekokształtnymi. Wyobraź sobie te małpy po utracie większości owłosienia, a także wyobraź sobie, że w klatce obok trzymani są ludzie - nieboracy bez ubrań i nie umiejący mówić, ale poza tym normalni. A teraz spróbuj zgadnąć , do jakiego [...]
Czy za pomocą elektroniki można poznać uczucia innych osób? Czy już niedługo będziemy mogli czytać w cudzych myślach? Czy będziemy używać wirusów do walki z bakteriami? Jak możemy zapobiec zdominowaniu ludzkości przez inteligentne maszyny? Czy Homo sapiens skazany jest na wymarcie? Książka filozofa Jeremy`ego Stangrooma przynosi [...]
Badania na poziomie pojedynczej komórki ujawniają nieoczekiwanie subtelną i złożoną naturę śmierci podobnych do nas organizmów wielokomórkowych - choćby to, jak rozpowszechnione wśród komórek naszego ciała jest samobójstwo. Zaskakujące, że badania nad starszymi ewolucyjnie organizmami jednokomórkowymi wskazują, iż starzenie [...]
Globalizacja jest na ustach wszystkich.Słowo na czasie, które zmienia się w slogan, w magiczną formułę, w hasło otwierające bramy wszystkich tajemnic teraźniejszości i przyszłości. Podczas gdy jedni "globalizacją" nazywają praktyki, którym się poddajemy, ponieważ chcemy być szczęśliwi, dla innych stanowi ona przyczynę naszego [...]
Ewolucja nie ma programu, ani celu. Jest ślepa i losowa, a pozorny kierunek ewolucji, jaki obserwujemy, wynika z licznych ograniczeń, narzucanych przez czynniki fizyczne i chemiczne oraz przeszłe zdarzenia ewolucyjne i rozwojowe. W pewnym sensie ewolucja jest jednak także skierowana ku przyszłości. Ewolucja całej biosfery zależy ostatecznie [...]
Kiedy mówimy o chorobie Alzheimera lub o chorobie Parkinsona, nie zastanawiamy się nad tym, że za ich nazwami kryją się jacyś badacze z krwi i kości. To oni sprawili, że ludzkie cierpienia zostały zdefiniowane i przestały być bliżej nieokreślonym zaburzeniem ludzkiego zachowania. Holenderski historyk psychologii Douwe Draaisma [...]
Paradoksy wolności - opis wydawcyTezą książki jest wolność, wartość tak istotna, że należy zrobić wszystko, by ją zdobyć i zachować - włącznie z jej relatywnym samoograniczeniem, gdy zachodzi taka konieczność. Autor mierzy się z pytaniami o wolność: czy może ona nie mieć granic, czy może rozrastać się do gigantycznych [...]
[...] Otóż eseje zebrane w pierwszej części niniejszego tomu obrazują sposób, w jaki ewolucjonista zabiera się do rozważania takich kwestii - jak stawia pytania, gdzie poszukuje odpowiedzi i jak sprawdza, czy jego rozważania są sensowne. W części drugiej są umieszczone eseje poświęcone nie tyle zadumie nad poszczególnymi tworami [...]
Cóż mogłoby łączyć ze sobą lilię i żyrafę? Co wspólnego mógłby mieć człowiek z bakterią w swoich wnętrznościach? Cynik mógłby zauważyć, że wszystkie istoty jedzą i są zjadane i że przynajmniej ten fakt mógłby wskazywać na jakąś ich wspólnotę. O dziwo, tak właśnie jest. Biochemiczna jedność istot żywych [...]
Fragmenty Szkice z teorii i filozofii sztuki - opis wydawcyWznowienie klasycznego zbioru esejów jednego z najoryginalniejszych i najwybitniejszych humanistów naszego czasu. Wiesław Juszczak we "Fragmentach" pochyla się nad kondycją sztuki oraz nad procesami, które eksponują nierozerwalną więź człowieka z nią. Szuka odpowiedzi na [...]
Marzenie Engelbarta. Czytanie i pisanie w świecie cyfrowym - opis wydawcyMy, ludzie, nie jesteśmy już dzisiaj jedynymi, którzy piszą i czytają. Komputery też to umieją. Po tysiącleciach monopolu na pisanie zmuszeni jesteśmy ten bastion ludzkości poddać. Książka pokazuje jak zmienił się proces czytania i pisania w dobie komputerów. [...]
Rosyjska myśl religijno-polityczna rozwijała się pod bezpośrednim wpływem Bizancjum. Właśnie z Bizancjum została przejęta idea paralelizmu monarchy i Boga. Jednkże idea ta, sama w sobie, nie zakłada sakralizacji monarchy. Sakralizacja nie zakłada upodobnienia monarchy do Boga, ale uznanie, że monarcha jest obdarzony szczególnym [...]
Książka ta jest wierna metodzie etnologicznej. By pomóc nam lepiej poznać człowieka, kieruje nasze spojrzenie ku społeczeństwom oddalonym od społeczeństwa obserwatora. Jest zarazem refleksją nad ogólnym problemem kondycji ludzkiej, a mianowicie stosunkami między przymusem a wolnością. Jaką swobodę manewru ma kultura w granicach [...]
[...] Pierwsze dwa rozdziały tej książki mają charakter historyczny. Rozdział pierwszy przedstawia sześć postaci, które miały największy wpływ na mój sposób myślenia o początkach życia. Rozdział drugi opisuje bardziej szczegółowo wiodące teorie i ich podstawy eksperymentalne. Rozdział trzeci ma najbardziej fachowy charakter. [...]
Tyrania skruchy. Rozważania na temat samobiczowania Zachodu - opis wydawcyPascal Bruckner - powieściopisarz, eseista i wykładowca znany z krytyki dominujących we Francji filozofii lewicowych - napisał kolejny głośny esej, uhonorowany Prix Montaigne, w którym porusza temat kryzysu wartości europejskich i lansowanego [...]
Przyszłość naszej wolności. Czy należy rozmontować Google’a. i kilku innych? - opis wydawcyJaka przyszłość czeka nas w świecie zmieniającym się pod dyktando szefów największych firm technologicznych, mających ogólnoświatowy zasięg i realne możliwości wpływania na wszystkie aspekty naszego życia społecznego i [...]
Zator uczuć - opis wydawcy"Byliśmy społeczeństwem tłumiącym uczucia. Trwaliśmy przy naszych uczuciach, nad całym naszym życiem panował i kształtował je zator uczuć. Byliśmy otoczeni emocjonalnym murem, takim, jak mur berliński otaczający nasz kraj". Tak pisał słynny psychiatra Hans-Joachim Maaz w bestsellerowej książce "Zator [...]
Sens wiary. Religia z punktu widzenia ateisty - opis wydawcyNajnowsza książka brytyjskiego filozofa Tima Crane`a to kamień milowy w dyskusji o wierze i ateizmie.Autor stawia sobie za cel zrozumienie fenomenu religii z punktu widzenia ateisty, czyni to jednak w zupełnie innym duchu niż wyznawcy "nowego ateizmu" - jak Richard Dawkins czy Daniel [...]
Nowe technologie zmieniają strukturę naszych zainteresowań: sprawy, o których myślimy. Zmieniają charakter naszych symboli: nasze narzędzia myślenia. Zmieniają też naturę naszej społeczności: arenę, na której rozwija się nasza myśl [...] Mamy tylko mglistą, a może nawet całkiem opaczną świadomość tego, co się stało - [...]
W historii dziejów ważniejsze spory intelektualne mają tendencję do binaryzacji. Ważkie kwestie polaryzują ludzkość. Podczas wojen religijnych katolicy walczyli z protestantami, później doszło do konfrontacji wiary z rozumem. W czasach mniej odległych liberalizm rywalizował z socjalizmem. Oczywiście mniej znaczący schizmatycy [...]
Według Tofflera historię ewolucji społeczno-gospodarczej ludzkości można nakreślić, wyodrębniając trzy charakterystyczne etapy w jej przebiegu, nazywane przez autora następującymi po sobie "falami" rozwoju cywilizacji. Pierwsza Fala skończyła się wraz z nadejściem rewolucji przemysłowej. Wynalezienie maszyny parowej, umasowienie [...]
Dlaczego liberalizm zawiódł? - opis wydawcyPatrick Deneen - utalentowany krytyk kultury - w książce, która stała się ostatnio jedną z najczęściej komentowanych po drugiej stronie Atlantyku, wskazuje na intelektualne i kulturowe tradycje kształtujące naszą codzienność oraz przedstawia klarowną, naukową analizę przyczyn i źródeł [...]
Surowość Boga - opis wydawcyTo książka otwierająca oczy. Dawno nikt nie potrafił tak jak Paul Moser syntetycznie zebrać i jasno zaprezentować trudnego przecież zagadnienia teologicznego i problemu filozoficznego. Zwłaszcza w czasach bezmyślnego permisywizmu idea surowej sprawiedliwości jako pewnej drogi do szczęścia, i jedynej, z [...]
Piękno metafizyki - opis wydawcyKanadyjski filozof Jean Grondin zaprasza czytelnika w podróż po świecie filozofii klasycznej. Choć słowo "metafizyka" kojarzy się dziś potocznie ze zjawiskami nadprzyrodzonymi i tym, co niepoznawalne, Grondin przypomina, że prawda wygląda zupełnie inaczej: namysł metafizyczny jest na wskroś racjonalny i [...]
Książka Konrada Waloszczyka prezentuje nowy prąd w myśleniu ekologicznym, opierający ochronę środowiska na podstawach filozoficznych i religijnych. Ekofilozofia głosi etykę poszanowania wszelkiego życia na naszej planecie, a także jej samej jako jednego organizmu, mającego swój system odpornościowy oraz inteligencję. Przeciwstawia [...]
Opis od wydawcyFascynująca, napisana popularyzatorskim językiem książka Williama Daviesa mówi o tym, jak pojęcie szczęścia stało się obiektem współczesnego marketingu - przedmiotem, który można sprzedać jak każdy inny produkt. To, co dla filozofów było przez wieki najdonioślejszym, bo również niezwykle wymagającym moralnie, [...]
Opis od wydawcy"Wybaczenie" Vladimira Jankelevitcha, jednego z najwybitniejszych filozofów francuskich XX w., to książka podejmująca złożony problem etyczny - zagadnienie moralnego prawa do wybaczenia win, a zwłaszcza win historycznych. Jankelevitch snuje swoją refleksję w kontekście zbrodni II wojny światowej, zadając pytanie o to, kto [...]
"Heidegger - przekonany jestem o tym dziś bardziej jeszcze niż dwadzieścia lat temu - właśnie wtedy staje się myślicielem produktywnym, ba, fascynującym, gdy głębiej, ciekawiej, bardziej radykalnie pomaga nam szukać sensu i prawdy w bez końca zniennym i nieusuwalnie różnorodnym świecie współczesnym, a nie wówczas, gdy zdaje się [...]
Opis od wydawcyNapisana pięknym, wolnym od hermetyczności językiem książka o tym, w jaki sposób współcześnie żyjący polscy filozofowie podchodzą do najważniejszych tematów swojej profesji: świata, duszy i Boga oraz - szerzej - o pożytkach płynących z filozofowania. Gdyż, jak pisze Marek Dobrzeniecki, nawet jeśli filozofia nie [...]