Teksty rozproszone. T. 1
Autor: Wittlin, Józef
Eseje Józefa Wittlina to niezwykle ważna część jego spuścizny. Gdyby przyjąć na chwilę - z gruntu niestosowne wobec tak wybitnego artysty pióra - kryterium ilościowe, trzeba by zauważyć, że Wittlinowska eseistyka wielokrotnie przekracza objętością pozostawione przezeń dzieła epickie i liryczne razem wzięte, a równać się z nią mogłaby jedynie działalność
epistolograficzna pisarza. Rangę tej eseistyce nadała decyzja Jerzego Giedroycia, który w 1963 roku doprowadził do opublikowania w Paryżu Orfeusza w piekle XX wieku, zbioru zredagowanego przez samego autora. Tom ten utrwalił w świadomości odbiorców miejsce Wittlina wśród najlepszych polskich eseistów. Był też w chwili pierwszego wydania wymownym znakiem ciągłości polskiej kultury mimo hekatomby drugiej wojny światowej i całkowicie zmienionych po 1945 roku realiów.Niniejsza książka to zbiór tekstów, który nazwać by można "cieniem" czy "sobowtórem" kanonicznego Orfeusza w piekle XX wieku. Weszły w jej skład wypowiedzi, które nie znalazły się w owym eseistycznym opus magnum i które siłą rzeczy pozostają w jego cieniu, nawet jeżeli były już wcześniej przedrukowywane w wydaniach książkowych. Są to wypowiedzi rzadziej komentowane i z całą pewnością mniej znane, choć głębią myśli i wyrazu nierzadko dorównują one tym pomieszczonym w Orfeuszu. Opublikowano w tej edycji teksty, które wtórują Orfeuszowi., dopowiadają zawarte w nim myśli albo ukazują drogę dochodzenia pisarza do wyrażonych tam sądów i przekonań. Lektura zebranych tu artykułÃ³w pozwala szybko uzmysłowić sobie, że podejmowane przez Wittlina decyzje o tym, które teksty włączyć do Orfeusza., a z których zrezygnować, nie były uzależnione od jakości i ważkości szkiców. Wiele prezentowanych tutaj "tekstów rozproszonych" to utwory znakomite, wiele z nich to również wypowiedzi niezwykle ważne i sam autor musiał zdawać sobie z tego sprawę. Przypuszczać należy raczej, że do niektórych esejów czy recenzji niewłączonych do Orfeusza. Wittlin po prostu nie miał dostępu w chwili układania całości wyboru, pozostawał wszak w warunkach emigracyjnego odcięcia od bibliotecznych źródeł krajowych. Z kolei inne teksty, pisane już w Ameryce, wymagałyby tłumaczenia z języka angielskiego albo wydawały się - być może - silnie związane z miejscem pierwodruku i nie zostały uznane za dość wymowne w izolacji od oryginalnego kontekstu. (fragment wstępu, Katarzyna Szewczyk-Haake) https://sklep.instytutliteratury.eu/pl/p/Teksty-rozproszone.-Tom-1-Jozef-Wittlin/523
Zobacz pełny opisOdpowiedzialność: | Józef Wittlin ; opracowanie Katarzyna Szewczyk-Haake. | ||||||||||||||||
Hasła: | Ankieta redakcyjna Antologia Esej Recenzja literacka Recenzja teatralna Wstęp Wywiad dziennikarski Literatura polska | ||||||||||||||||
Adres wydawniczy: | Kraków : Instytut Literatury, 2022. | ||||||||||||||||
Wydanie: | Wydanie I. | ||||||||||||||||
Opis fizyczny: | 548, [8] stron : ilustracja ; 24 cm. Uwagi: | Lista pierwodruków na stronach 515-524. Wybrane opracowania dotyczące eseistyki Józefa Wittlina na stronach 525-527. Indeks. | Forma gatunek: | Książki. Literatura faktu, eseje, publicystyka. | Dziedzina: | Literaturoznawstwo | Powstanie dzieła: | 1919-1939 r. | Twórcy: | Szewczyk-Haake, Katarzyna. Opracowanie | Powiązane zestawienia: | Literatura polska | Skocz do: | Inne pozycje tego autora w zbiorach biblioteki | Dodaj recenzje, komentarz | |
- SPIS TREŚCI
- *
- Słowo wstępne (Katarzyna Szewczyk-Haake) / 7
- *
- CZĘŚĆ PIERWSZA. ARTYKUŁY I ESEJE Z LAT 1919–1939
- Ruch artystyczny we Lwowie /21
- Requiem aeternam – lwowskiej sztuce / 28
- Nekrolog / 31
- Pod adresem lwowskiego Teatru Miejskiego – garść pytań / 32
- O Homerze, Biblii i św. Franciszku z Asyżu / 36
- Z powodu J. Ejsmonda przekładu
- utworów łacińskich Kochanowskiego / 47
- O Sułkowskim Stefana Żeromskiego / 62
- Przedmowa do Myśli serdecznych Stefana Żeromskiego / 71
- Słowo tłumacza do czytelnika / 74
- O Mitologii Jana Parandowskiego / 114
- Poeci polscy po niemiecku / 117
- Nowy przekład Odysei
- Rozmowa „Wiadomości Literackich” z Józefem Wittlinem / 121
- O szczerości w poezji / 126
- Festiwal muzyczno-teatralny w Wiedniu / 131
- Z teatrów wiedeńskich / 149
- O kompetencjach autora dramatycznego
- (na marginesie dyskusji) / 155
- Rola malarstwa scenicznego / 160
- O Erosie na Olimpie Jana Parandowskiego / 163
- Teatr popularny / 165
- O Puszczy jodłowej Stefana Żeromskiego / 167
- O rzekomym upadku życia umysłowego / 170
- Teatr Miejski w Łodzi / 174
- O tajemnicy języka i innych tajemnicach / 181
- Z Wenecji i z Padwy / 186
- Kolory i tony florenckie / 193
- O starożytnej parodii religijnej / 199
- Mitologia dzieciństwa / 203
- Jak się uczyli współcześni pisarze polscy? / 208
- Sztuka polska na wystawie w Wenecji / 211
- Dziecinny wizerunek wielkości Kasprowicza / 213
- Pytanie bez odpowiedzi / 218
- Moje przedostatnie słowo w sprawie „pytania bez odpowiedzi” / 222
- Przedmowa do drugiego wydania Hymnów / 225
- Supremacja kobiet w literaturze polskiej / 227
- Koniec „izmów” / 232
- Modernizm / 237
- Przemiany wartości / 242
- Poeci „Skamandra” / 246
- Estetyka współczesnej poezji / 251
- Podróże w literaturze / 256
- Arcydzieło Aleksandra Brücknera / 260
- O „epopei” Delteila Les poilus / 264
- Gdzie powinny spocząć szczątki Słowackiego? / 269
- Co zawdzięczają pisarze polscy literaturom obcym? / 271
- Czterej geniusze / 275
- Józef Wittlin o sobie / 277
- O przyszłość Europy / 282
- Walka z kłamstwem / 285
- Wyspiański i skutki / 289
- Powieść Rotha o zmarnowanych żywotach / 293
- Powieść Arnolda Zweiga o jeńcu Griszy / 297
- O godności mowy wiązanej, czyli o poezji Staffa / 301
- Fortunat Strowski o Ameryce / 307
- Klabund i jego proza / 312
- Wrażenia z wystawy w Antwerpii / 317
- W pracowniach pisarzy polskich (1) / 325
- Pod lipą czarnoleską / 326
- Co wiedzą pisarze polscy o Funduszu Kultury Narodowej? / 329
- Odyseja w oblężonym Lwowie
- Rozmowa Jana Parandowskiego i Józefa Wittlina / 334
- Europa przeciw ojczyznom / 340
- O 1900 Paula Moranda / 352
- Język Prusa / 355
- Chiny proszą o głos / 359
- Plastyka na poczcie / 367
- Czy kultura nasza chyli się ku upadkowi? / 375
- List do filomatów / 380
- Pisarze polscy a Rosja sowiecka / 386
- Niezapomniany Peer Gynt / 389
- Pamiętnik Hulki-Laskowskiego / 393
- Rzeczpospolita poetów L.H. Morstina / 398
- Nowy Sybir / 403
- Sztuka o świni / 406
- W stulecie Pana Tadeusza / 410
- Klub kawalerów i Zielone pudła / 419
- Nie Józef, ale Tadeusz / 425
- „Gazecie Warszawskiej” w uprzejmej odpowiedzi / 426
- Genius loci i Czermański / 430
- W pracowniach pisarzy polskich (2) / 436
- Powrót mamy w Teatrze Nowym / 437
- Pan Damazy, Marcowy kawaler, Majster i czeladnik, Epoka tempa / 440
- Król Lir i Ponad śnieg / 449
- Żołnierz i bohater i Dom otwarty / 456
- Kordian i Łańcuch / 461
- Rozmowa Mariusza Dawna z Józefem Wittlinem / 467
- Mały komentarz do Soli ziemi / 477
- W pracowniach pisarzy polskich (3) / 482
- Wittlin jako sportowiec / 483
- Michel Matveev i jego Dziwna rodzina / 485
- O malarstwo Leopolda Gottlieba / 490
- W pracowniach pisarzy polskich (4) / 493
- Przypomnijmy Theophrasta / 494
- W pracowniach pisarzy polskich (5) / 498
- Dokoła Antygony / 500
- O pamięć Stanisława Augusta / 505
- W pracowniach pisarzy i uczonych polskich / 507
- *
- Nota edytorska / 511
- Lista pierwodruków / 515
- Wybrane opracowania dotyczące eseistyki Józefa Wittlina / 525
- Indeks nazwisk / 529
Zobacz spis treści
Sprawdź dostępność, zarezerwuj (zamów):
(kliknij w nazwę placówki - więcej informacji)
CzN nr IV
ul Wiktorska 10
tel. 22 845 00 88
Sygnatura: 61.758
Numer inw.: 61758
Dostępność: tylko na miejscu
Notka biograficzna:
Wittlin, Józef
Józef Wittlin ur. 17 sierpnia 1896 w Dmytrowie, zm. 28 lutego 1976 w Nowym Jorku – polski poeta, prozaik i tłumacz żydowskiego pochodzenia. Autor powieści, esejów i utworów poetyckich. Współpracownik Radia Wolna Europa. Jego najwyżej cenionym utworem jest powieść Sól ziemi 1935. W latach 1906–1914 Józef Wittlin uczęszczał do VII gimnazjum klasycznego. Zadebiutował w tamtejszej gazetce młodzieżowej "Wici" wierszem pt. Prolog. W sierpniu 1914 roku Wittlin wstąpił do ochotniczej formacji wojskowej Legion Polski; oddział ten jednak został rozwiązany ze względu na odmowę [>>]