Miasto potencjalne : Warszawa w latach 1945-1980 w wybranych utworach prozy polskiej
"Warszawa w latach 1945-1980 w wybranych utworach prozy polskiej "
Autor: Prachnio, Piotr.
Miasto potencjalne - opis wydawcyW centrum uwagi Piotra Prachnio są obrazy Warszawy w latach 1945-1980 omawiane na podstawie wybranych utworów prozy polskiej. Krytyk skupił się na gatunkach, dziełach i autorach mniej do tej pory zbadanych. Dotyczy to w szczególności eseistyki Pawła Hertza, dzienników intymnych Marii Dąbrowskiej, Leopolda Tyrmanda i Stefana Kisielewskiego, powieści kryminalnych dwu ostatnich, a wreszcie... "Niewiarygodnych przygód Marka
Piegusa" Edmunda Niziurskiego. W rozprawie utwory te pojawiają się obok dzieł niejako klasycznych w ramach badań nad Warszawą, bo tak należy traktować analizowane przez autora małe prozy Mirona Białoszewskiego czy "Małą apokalipsę" Tadeusza Konwickiego, ale i one czytane są oryginalne lub zjawiają się w nowym kontekście (Białoszewski obok Hertza), co daje efekt odkrywczy [...].Po lekturze książki pozostaje przekonanie, iż Warszawa, o której opowiadają prozaicy, to przestrzeń złożona, skomplikowana i niejednorodna. Składają się na nią budynki, ulice, miejsca, ale też ludzie, ubrania, idee, władza, gastronomia. To także miejsce, które żyje na przecięciu kilku czasów, zwłaszcza tego utraconego i tego projektowanego utopijnego. To przestrzeń negatywna i niestabilna, to miasto wykorzenione i wykorzeniane, ale też potencjalne, żyjące w cieniu minionej i wciąż możliwej zagłady. To wreszcie przestrzeń szczególnie etyczniej odpowiedzialność, którą zdradzają prozaicy, troski o dzieje stolicy, o jej dawne oblicze, z którymi wiążą oni takie wartości jak różnorodność czy wolność.(Z recenzji wydawniczej prof. dra. hab. Macieja Urbanowskiego)Sięgając po temat Warszawy i jej różne prezentacje w wybranych utworach prozy polskiej Piotr Prachnio pokazał, że miasto czy to jako przedmiot refleksji w dziele literackim, czy też jako składnik jego świata przedstawionego, miejsce akcji i tło opisywanych zdarzeń jest ważnym obszarem badań, a ich podjęcie i umiejętne przeprowadzenie może zaowocować dotarciem do ukrytych treści literatury.(Z recenzji wydawniczej dra hab. Andrzeja Karcza, prof. IBL PAN)
Zobacz pełny opisOdpowiedzialność: | Piotr Prachnio ; [recenzenci naukowi prof. dr hab. Maciej Urbanowski, prof. dr hab. Andrzej Karcz]. | ||||||||||||||||||
Seria: | Biblioteka Pana Cogito : 65 | ||||||||||||||||||
Hasła: | 1901-2000 1945-1989 Dzienniki Esej Literatura polska Proza Publicystyka Tematy i motywy Warszawa (woj. mazowieckie) Monografia | ||||||||||||||||||
Adres wydawniczy: | Kraków : Instytut Literatury, 2022. | ||||||||||||||||||
Wydanie: | Wydanie I. | ||||||||||||||||||
Opis fizyczny: | 210, [2] strony ; 24 cm. Uwagi: | Na podstawie rozprawy doktorskiej. Bibliografia, netografia na stronach 183-192. Indeks. Streszczenie w języku angielskim. Spis treści także w języku angielskim. | Forma gatunek: | Książki. Publikacje naukowe. | Dziedzina: | Literaturoznawstwo | Zakres czasowy: | 1945-1986 r. | Powstanie dzieła: | 2022 r. | Twórcy: | Karcz, Andrzej. (1961- ). Recenzja | Urbanowski, Maciej. (1965- ). Recenzja Powiązane zestawienia: | Literatura polska - tematyka | Warszawa Skocz do: | Dodaj recenzje, komentarz | Inne pozycje z serii | |
Sprawdź dostępność, zarezerwuj (zamów):
(kliknij w nazwę placówki - więcej informacji)
CzN nr IV
ul Wiktorska 10
tel. 22 845 00 88
Sygnatura: 61.157
Numer inw.: 61157
Dostępność: tylko na miejscu
Komentarze i rezencje
Serie (cykl) Biblioteka Pana Cogito można czytać w dowolnym porządku:
Obrazy Boga w literaturze polskiej XX i XXI wieku : od pierwszej do drugiej wojny światowejObrazy Boga w literaturze polskiej XX i XXI wieku. Od pierwszej do drugiej wojny światowej - opis wydawcyWiara i polska literatura ostatnich stu lat(fragment wstępu Józefa Marii Ruszara do trzech tomów Obrazów Boga w literaturze polskiej XX i XXI wieku)Podwójny wymiar wiary, jako aktu ludzkiego zaufania oraz łaski danej od Boga, jest [...] |
Obrazy Boga w literaturze polskiej XX i XXI wieku : od pokolenia wojennego do Nowej FaliObrazy Boga w literaturze polskiej XX i XXI wieku. Od pierwszej do drugiej wojny światowej - opis wydawcyWiara i polska literatura ostatnich stu lat(fragment wstępu Józefa Marii Ruszara do trzech tomów Obrazów Boga w literaturze polskiej XX i XXI wieku)Podwójny wymiar wiary, jako aktu ludzkiego zaufania oraz łaski danej od Boga, jest [...] |
Obrazy Boga w literaturze polskiej XX i XXI wieku : przełom XX i XXI wiekuObrazy Boga w literaturze polskiej XX i XXI wieku. Przełom XX i XXI wieku - opis wydawcyWiara i polska literatura ostatnich stu lat(fragment wstępu Józefa Marii Ruszara do trzech tomów Obrazów Boga w literaturze polskiej XX i XXI wieku)Podwójny wymiar wiary, jako aktu ludzkiego zaufania oraz łaski danej od Boga, jest istotnym problemem w [...] |
Wierzyński : sens ponad klęską : biografia poetyWierzyński Sens ponad klęską - opis wydawcyKazimierz Wierzyński, jeden z najwybitniejszych poetów polskich XX wieku, prominentny skamandryta, niestrudzony opiekun literackich adeptów, wreszcie jedna z czołowych postaci polskiej literatury emigracyjnej i życia literackiego poza krajem, niezłomny i nieprzejednany reprezentant środowiska [...] |
Odmiany pograniczności : szkice o literaturze współczesnej i najnowszejOdmiany pograniczności - opis wydawcyPograniczność w refleksji literaturoznawczej była niegdyś stosowana przede wszystkim w genologii przy określaniu gatunków, które przekraczały ramy rodzajów literackich i nacechowane były innymi niż te znormatywizowane wyznacznikami gatunkowymi. () Od tamtego czasu utrwaliło się jednak przekonanie, [...] |
Szkoła poetycka Józefa Czechowicza : o awangardzie (nie tylko) lubelskiej |
Zapasy ze światem Zbigniewa Herberta : esej o życiu pisarzy w czasach pierwszych sekretarzyZapasy ze światem Zbigniewa Herberta. Esej o życiu pisarzy w czasach pierwszych sekretarzy - opis wydawcyFakty z tużpowojennej biografii Zbigniewa Herberta, najpierw studia w krakowskiej Wyższej Szkole Handlowej, a potem kilkumiesięczna praca w gdyńskim oddziale Narodowego Banku Polskiego, zainspirowały Józefa Marię Ruszara do postawienia [...] |
Świat nie wywalczony : szkice o uniwersach Józefa ŁobodowskiegoŚwiat nie wywalczony - opis wydawcyRedaktor naukowy książki i autorzy poszczególnych rozdziałów pragną przyczynić się do nowego "powrotu Józefa Łobodowskiego do kraju", mając świadomośc, że ów powrót odbywa się i będzie się odbywać stopniowo z udziałem wielu badaczy, różnych instytucji akademickich, kulturalnych i [...] |
(Nie)zupełnie prywatnie : studia i szkice o literaturze współczesnejStudia i szkice o literaturze współczesnej |
Literatura polska z sowieckiego "domu niewoli" : poetyka, aksjologia, twórcyMonografia poświęcona jest wielostronnej prezentacji tytułowego zagadnienia. Dotąd określano je zwykle mianem "polskiej literatury łagrowej" czy "literatury zsyłkowej". Choć zapewne trudno będzie wyprzeć funkcjonujące dotychczas pojęcia, autor pracy proponuje termin inny, bardziej jego zdaniem adekwatny.Autor rozprawy interesująco, a [...] |
Oblicza antybohatera : literatura, filozofia, popkulturaOblicza antybohatera - opis wydawcy"Pojęcie antybohatera nie odnosi się do postaci jednoznacznie negatywnej, a raczej do outsidera i indywidualisty, człowieka zdeheroizowanego, to znaczy mówiącego we własnym imieniu, ambiwalentnego, niejednoznacznego, pozostającego w skomplikowanej relacji ze światem; odnosi się ono także do człowieka, [...] |
Czapski raz jeszcze... : errata do biografii Józefa CzapskiegoCzapski raz jeszcze... Errata do biografii - opis wydawcy"Zdawać by się więc mogło, że polska literatura wyczerpała wszystkie zagadnienia dotyczące Józefa Czapskiego, a ostatnio wydana biografia pióra Erica Karpelesa i polska edycja nieco starszego opracowania Murielle Werner-Gagnebin, a także połączony z konferencjami festiwal [...] |
Lechoń : rycerz i faun : biografia poetyLechoń. Rycerz i faun. Biografia poety - opis wydawcyErudycja, analityczna nieustępliwość i empatia dla bohatera opowieści - Wojciech Wencel z pasją naświetla czytelnikom sylwetkę kolejnego, po Kazimierzu Wierzyńskim, wielkiego skamandryty - Jana Lechonia.Rycerz i faun jest literaturoznawczą konsekwencją artystycznej pasji i poetyckiej [...] |
Żywioł i duch : o wyobraźni pneumatoforycznej Krzysztofa Kamila BaczyńskiegoŻywioł i duch - opis wydawcyKsiążka Żywioł i Duch. O wyobraźni pneumatoforycznej Krzysztofa Kamila Baczyńskiego dotyczy tych wymiarów poezji Krzysztofa Kamila Baczyńskiego, które ujawniają się szczególnie w jego późnych wierszach i prowokują do podjęcia badań z pogranicza literaturoznawstwa i teologii. Pneumatoforyczność [...] |
Ustanowione przez poetę : szkice w stulecie urodzin Tadeusza Różewicza. T. 1Ustanowione przez poetę Szkice w stulecie urodzin Tadeusza Różewicza. Tom I - opis wydawcyPierwszy tom zbioru artykułów poświęconych jednemu z najwybitniejszych polskich poetów XX wieku.Czy istnieje teoria poezji Tadeusza Różewicza? Uwierzyliśmy poecie, że nie wie, czym jest i czym powinna być poezja, że jego uwagi o poezji i [...] |
Ustanowione przez poetę : szkice w stulecie urodzin Tadeusza Różewicza. T. 2Ustanowione przez poetę Szkice w stulecie urodzin Tadeusza Różewicza. Tom 2 - opis wydawcyDrugi tom zbioru artykułów poświęconych jednemu z najwybitniejszych polskich poetów XX wieku.Czy istnieje teoria poezji Tadeusza Różewicza? Uwierzyliśmy poecie, że nie wie, czym jest i czym powinna być poezja, że jego uwagi o poezji i tworzeniu [...] |
Nie powinien przysyłać Syna : etyczne i metafizyczne aspekty twórczości Zbigniewa HerbertaTytuł książki sugeruje, że w niniejszym tomie Czytelnik znajdzie szkice poświęcone aspektom religijnym w twórczości Zbigniewa Herberta. To tylko część prawdy, ponieważ nie istnieje wyizolowana kwestia przekonań religijnych bez poglądów na człowieka. Religia jest sprawą relacji i dlatego rozważania dotyczące obrazu Boga muszą [...] |
Widziałem Go : literatura wobec doświadczenia religijnegoNiewątpliwą zaletą omawianego zbioru jest różnorodność punktów widzenia, zarówno tych literackich, wyrażających indywidualne doświadczenie sacrum (lub jego brak), jak i badawczych: teologicznych i filozoficznych, ale też literaturoznawczych. Nałożenie na poszczególne twórczości różnych pryzmatów: m.in. filozofii dialogu (Janusz [...] |
Liryka i fenomenologia : Zbigniew Herbert i Tadeusz Różewicz w kręgu myśli IngardenowskiejW zasięgu oddziaływania myśli Romana Ingardena, który "przyznaje pierwszeństwo źródłowemu kontaktowi człowieka z rzeczywistością przed abstrakcyjną, filozoficzną spekulacją", wychowało się i ciągle jeszcze pozostaje wielu polonistów. (...) Punktem wyjścia dla proponowanej przez Ingardena metody badań literackich jest [...] |
Świat piękny i bardzo różny : szkice o wojażach Pana CogitoSzkice o wojażach Pana Cogito |
Mane, tekel, fares : obrazy Boga w twórczości Tadeusza RóżewiczaJózef Maria Ruszar wybrał dla swojej książki tytuł naznaczony wielopiętrową symbolika. Któż to liczy, waży i dzieli (rozdziela) Bóg czy poeta? W swoim czasie czy w czasie kultury? Ale ważniejszy jest w tej monografii podtytuł. "Obrazy Boga w twórczości Tadeusza Różewicza" - to bardzo odważne wyzwanie. Jak tego Boga szukać, jak o [...] |
Czy są jakieś pytania? : szkice o najnowszej literaturze polskiejPublikacja zawiera głównie interpretacje konkretnych wierszy, ale także omówienia tomów lub całej twórczości poetów - przede wszystkim Nowej Fali i twórców skupionych wokół pisma "Topos", chociaż Czytelnik znajdzie też teksty poświęcone Zuzannie Ginczance - poetce należącej do generacji piszącej jeszcze w II Rzeczpospolitej - [...] |
Jakże samotny na niepewnej drodze! : o tłumaczeniach literatury polskiejArtykuły zawarte w tomie dotyczą wielu przekładanych autorów (między innymi Tadeusza Różewicza, Andrzeja Bursy, Rafała Wojaczka, Zbigniewa Herberta, Bolesława Leśmiana, Witolda Gombrowicza czy Wisławy Szymborskiej), liczne są również analizowane języki tłumaczeń, w tym portugalski, słowacki, włoski, angielski, bułgarski i [...] |
Nomadyzm po polsku : szkice o literaturze współczesnejWszystkie zamieszczone w książce teksty cechuje - tak znamienny dla Stanisława Gawlińskiego, wybitnego historyka literatury najnowszej i krytyka literackiego - emocjonalny ton wypowiedzi: polemiczny, przybierający najczęściej formę eseju, szkicu czy felietonu krytycznoliterackiego. Autor epatuje czytelnika nie tylko szczegółową wiedzą [...] |
Inny świat w literaturze narodów : konteksty, życiorysy, interpretacje"Omawiane w tej książce teksty dokumentarne, reportażowe i literackie prowadzą ze sobą jawny bądź ukryty dialog, odsyłają do całości, która, pomimo olbrzymiej wielojęzycznej biblioteki tekstów, kryje wiele tajemnic. Wiedza historyczna przyswojona za pośrednictwem wstrząsu poprzez zdumienie wyzbywa się białych plam. [...] |
"Jadąc do ciebie" : szkice o poezji Jacka PodsiadłyZaproponowane w tych rozważaniach propozycje interpretacji wybranych obszarów problemowych poezji Jacka Podsiadły umożliwiają, jak się zdaje, postawienie hipotezy o próbie stworzenia przez autora Arytmii pewnej indywidualnej mitobiografii literackiej. Mitobiografia ma na celu, po pierwsze, ukazanie podmiotu jako jednostki interioryzującej [...] |
Kłusownik i myśliwi : prywatna historia sztuki Zbigniewa HerbertaTemat "Herbert i sztuka" frapuje mimo upływu lat. "Prywatna" historia sztuki wysoko oceniana przez miłośników eseistyki, a często i przez historyków sztuki, powraca w badaniach herbertologicznych co pewien czas.Niniejszy tom, w skład którego wchodzi spory segment tekstów napisanych przez historyków sztuki, zajmuje się głównie problemem [...] |
"Zagubiony wpośród obcych" : Zygmunt Haupt - pisarz, wygnaniec, outsiderPróba krytycznej wiwisekcji dorobku epistolarnego Haupta to przedsięwzięcie pionierskie, poprzedzone przez liczne poszukiwania i szczegółowe ustalenia dokumentacyjne (nieznane do tej pory fragmenty korespondencji), co samo w sobie stanowi istotną zasługę autora.Mamy zatem do czynienia z wyrazistym zakreśleniem obszaru badań, zreferowaniem [...] |
Tom 57 Dzienniki stanu pandemii : (czytane z perspektywy socjologii codzienności)PrzedmowaJózef Maria Ruszar, Wirus, równość i wspólny losPandemia obchodzi wszystkich, a więc również literatów i uczonych badających zachowania społeczne. Instytut Literatury na początku przygotowań do ataku wirusa w Polsce ogłosił konkurs na dziennik; niezwykłość i powszechność czekającego nas przeżycia już wówczas były [...] |
Tom 59 Znalazłem ciszę... : Tadeusz Różewicz w szkole Cypriana NorwidaKsiążka Znalazłem ciszę. Tadeusz Różewicz w szkole Cypriana Norwida to przykład pracy utrzymanej w "polonistycznym" duchu i tradycyjnej literaturoznawczej metodologii, wyrosłej z założeń strukturalizmu, choć w pewnym sensie zreformowanego, jeśli za reformę strukturalizmu przyjąć analizę intertekstualną. Sama Autorka przyznaje się [...] |
Tom 63 Milcząca wzajemność : inspiracje artystyczne młodego Karola WojtyłyOtrzymaliśmy książkę poszerzającą stan wiedzy o początkach literackich Karola Wojtyły, sytuującą owe początki w rzadko omawianych dotąd kontekstach i chyba też podnoszącą jej znaczenie na tle bogatego przecież dorobku Jana Pawła II, a także literatury polskiej końca lat 30. i okresu II wojny światowej. Widoczny w wielu tekstach [...] |
Tom 65 Miasto potencjalne : Warszawa w latach 1945-1980 w wybranych utworach prozy polskiejMiasto potencjalne - opis wydawcyW centrum uwagi Piotra Prachnio są obrazy Warszawy w latach 1945-1980 omawiane na podstawie wybranych utworów prozy polskiej. Krytyk skupił się na gatunkach, dziełach i autorach mniej do tej pory zbadanych. Dotyczy to w szczególności eseistyki Pawła Hertza, dzienników intymnych Marii Dąbrowskiej, Leopolda [...] |
Tom 66 Historia i los : szkice o twórczości Władysława Lecha TerleckiegoHistoria i los - opis wydawcyWładysław Lech Terlecki był twórcą wyjątkowo wszechstronnym. Rozpoczynał przecież swoje zmagania ze słowem od dziennikarstwa pisał reportaże; debiutował tomem "Kocie łby" w 1956 roku, w którym zebrał teksty publikowane wcześniej na łamach prasy. Nigdy nie przestał być publicystą, komentującym [...] |
Tom 67 Kairos : szkice o poematach Karola WojtyłyKairos Szkice o poematach Karola Wojtyły - opis wydawcyKsiążka gromadzi szkice, które powstały podczas lektury poematów Karola Wojtyły w ich pełnym oraz wariantywnym kształcie. Przywołując różne wcześniejsze próby lektury, autor skłania się do takiego modelu interpretacji, który znajduje oparcie w refleksji strukturalistycznej i [...] |
Tom 68 Czytanie LechoniaCzytanie Lechonia - opis wydawcyCzytanie Lechonia to zbiór dziesięciu artykułów, które ukazują na nowo poezję autora Erynii. Cel tej arcyciekawej pracy został ze wszech miar osiągnięty oto bowiem widzimy autora wierszy z prawdziwego zdarzenia, niezwykle utalentowanego i posługującego się sztuką słowa z iście nieziemskim polotem. [...] |
Tom 69 Reporter rzeczywistości : o międzywojennej prozie Jalu KurkaReporter rzeczywistości. O międzywojennej prozie.. - opis wydawcyZAMIAST WSTĘPUZ wielu różnorodnych prognoz dotyczących kondycji dwudziestowiecznej powieści jedna zasłużyła na szczególną uwagę badaczy i historyków literatury. Wypowiedział ją Michaił Bachtin:[...] powieść jest jedynym gatunkiem stającym się i wciąż niegotowym. [...] |
Tom 70 Wyobraźnia, osoba, teodramat : antropologia poetycka w dramaturgii Cypriana Norwida i Karola WojtyłySTRESZCZENIEPraca Antropologia poetycka w dramatach Cypriana Norwida i Karola Wojtyły jest interdyscyplinarnym i komparatystycznym studium nad dramatem odczytywanym przez pryzmat toposu theatrum mundi. Interdyscyplinarnym - ponieważ sięga zarówno po narzędzia filologiczne i teatrologiczne, jak filozoficzne oraz teologiczne. Komparatystycznym - [...] |
Tom 71 Wyobrażone, nieminione... : Tadeusz Nowak i jego twórczość"Wyobraźnia i trwanie spotykają się w twórczości Tadeusza Nowaka, choć mogłoby się wydawać, że należą do rożnych porządków. Jednak autor Psalmów ma tę niezwykłą umiejętność łączenia, scalania, godzenia odmienności i przeciwieństw tak, by jednocześnie nie traciły swej odrębności. Dlaczego akurat te pojęcia pojawiają [...] |
Tom 72 Negatywy : poetyki apofatyczne Aleksandra Wata i Piotra MatywieckiegoSTRESZCZENIECelem rozprawy jest zbadanie twórczości Aleksandra Wata i Piotra MatywiecÂkiego w kontekście apofatyzmu rozumianego jako nurt w teologii, sposób kryÂtycznego myślenia w duchu hermeneutyki oraz pojęcie z zakresu literackiej reprezentacji doświadczenia. Apofatyczność utożsamia się zwykle z tradycją teologii negatywnej, [...] |