Biblioteka Publiczna

Wbrew partii i cenzurze : media podziemne w PRL : studia i artykuły

W ostatnich latach nastąpił dynamiczny rozwój badań naukowych nad prasą drugoobiegową. Dzięki temu zmitologizowany obraz podziemnego rynku wydawniczego jest zastępowany coraz rzetelniejszymi opisami tego zjawiska. Bezimienni do tej pory autorzy, redaktorzy, drukarze i kolporterzy odzyskali swoją twarz i tożsamość. Ich odwaga i wiara w siłę słowa drukowanego sprawiały, że opór społeczny nie zgasł, a

komunistyczne władze nie stłumiły wolnościowych dążeń Polaków. https://ipn.gov.pl/pl/publikacje/ksiazki/13060,Wbrew-partii-i-cenzurze-Media-podziemne-w-PRL-Studia-i-artykuly.html

Zobacz pełny opis

---

1. SPIS TREŚCI
2. Wstęp
3. Cecylia Kuta, Prasa drugiego obiegu w PRL
4. Andrzej W. Kaczorowski, Niezależna prasa chłopska (1977–1989)
5. Grzegorz Wołk, Publikacje drugiego obiegu w zasobie Instytutu Pamięci Narodowej – rekonesans archiwalny
6. Marta Marcinkiewicz, Gazetki stanu wojennego wydawane w ośrodkach odosobnienia dla internowanych
7. Józef Śreniowski, Duży kolportaż prasy niezależnej w Łodzi po 13 grudnia 1981 roku
8. Dominika Rafalska, Prasa drugiego obiegu Niezależnego Zrzeszenia Studentów Uniwersytetu Warszawskiego (1980–1981)
9. Karol Nawrocki, Elbląska prasa podziemna (1982–1986)
10. Katarzyna Kyc, Rzeszowska prasa niezależna (1985–1990)
11. Sebastian Pilarski, Łódzka prasa nieoficjalna wobec wydarzeń w kraju i regionie (1988–1989)
12. Kamila Churska, Wybory 1989 roku w bydgoskiej prasie niezależnej
13. Paweł Szulc, Szczecińska prasa drugoobiegowa. Narracje rzeczywistości roku 1989
14. Arkadiusz Kazański, „Rozwaga i Solidarność" – pismo podziemnej „Solidarności" w Stoczni Gdańskiej im. Lenina (1982–1988)
15. Przemysław Wójtowicz, „Wolne Słowo" – biuletyn toruńskiej „Solidarności" (1980–1981)
16. Dominik Krysiak, Olsztyński „Rezonans" – przyczynek do historii podziemnego pisma z lat 1982–1989
17. Piotr Kardela, „Inicjatywy Warmińskie" – bezdebitowe pismo liberalnej opozycji w Olsztynie (1987–1989)
18. Renata Gieszczyńska, „Larwa. Pismo Federacji Młodzieży Walczącej Warmii i Mazur". Przyczynek do historii prasy podziemnej w Regionie Warmińsko-Mazurskim
19. Paweł P. Warot, Działania operacyjne Służby Bezpieczeństwa wobec lokalnej prasy podziemnej na przykładzie „Echa Mrągowa"
20. Jan Olaszek, Relacje między redakcjami wybranych warszawskich pism drugiego obiegu a strukturami podziemnej „Solidarności"
21. Bartosz Kaliski, Etos walki. Porównanie treści pism „Hutnicy `82" (Warszawa) i „Hutnik" (Kraków)
22. Grzegorz Majchrzak, Nie tylko prasa. Fenomen Radia „Solidarność"
23. Krzysztof Osiński, Działalność Radia „Solidarność" w Bydgoszczy
24. Wykaz skrótów
25. Indeks osób
26. Prasa

Zobacz spis treści

Komentarze i rezencje

Recenzje pozycji
Opinię możesz wyrazić po zalogowaniu się na swoje Konto Czytelnika.

Serie (cykl) Dziennikarze, Twórcy, Naukowcy należy czytać w określonej kolejności:

Kolejność czytania serii/cyklu
	Wbrew partii i cenzurze : media podziemne w PRL : studia i artykuły

Kolejność czytania serii/cyklu
	Twórcy na służbie. W służbie twórczości Seria "Dziennikarze - Twórcy - Naukowcy" podejmuje niezwykle interesujący temat funkcjonowania wymienionych środowisk w systemie totalitarnym.W zamyśle komunistów środowiska twórcze miały legitymizować system w zamian za przyzwolenie na uprawianie swojego zawodu. Na wszelkie próby łamania dyscypliny ideowej i światopoglądowej władze [...]

Kolejność czytania serii/cyklu

Wiwisekcja powszedniości : studium wczesnej twórczości Marka Nowakowskiego (1957-1971) Jak przekonuje nas skutecznie Kosiński, proza autora Benka Kwiaciarza może być źródłem wiedzy historycznej o PRL, źródłem nieocenionym i zarazem unikalnym. [...] Marek Nowakowski pokazuje nam świat ludzi, a nie instytucji [...] jest pisarzem "o temperamencie antropologa", którego interesuje każda jednostka i który nie dąży do [...]

Kolejność czytania serii/cyklu

Nie tylko niezłomni i kolaboranci... : postawy dziennikarzy w kraju i na emigracji 1945-1989 Niezłomni, odważni, patriotyczni, czy cyniczni, mali, zakompleksieni Jacy byli dziennikarze w PRL. Odpowiedź na to pytanie jest bardzo prosta: różni. Wielu dziennikarzy miało za sobą przeszłość sięgającą II RP, inni pracowali nawet w czasie II wojny światowej, jeszcze inni zbierali doświadczenie w latach powojennych. Wszyscy, choć w [...]

Kolejność czytania serii/cyklu
	Polskie uczelnie w latach osiemdziesiątych : studia Książka przedstawia podstawy i zachowania środowisk akademickich - studentów i pracowników uczelni - w przełomowym dziesięcioleciu historii współczesnej Polski. Jest to zatem historia "Solidarności" i Niezależnego Zrzeszenia Studentów, ale też i tych, którzy ówczesne władze popierali. Została pokazana na przykładzie ośmiu uczelni [...]

Kolejność czytania serii/cyklu
	"Twórczość obca nam klasowo" : aparat represji wobec środowiska literackiego 1956-1990 "Aparat represji wobec środowiska literackiego 1956-1990 "

Kolejność czytania serii/cyklu
	Obrazy władzy w literaturze, teatrze i filmie : studia Seria Dziennikarze - Twórcy - Naukowcy podejmuje niezwykle interesujący temat funkcjonowania tych środowisk w systemie totalitarnym. Władza w PRL dbała o swój wizerunek, a wszelkie odstępstwa od zadekretowanego odpowiednimi regułami kanonu były źle widziane, a często też dotkliwie karane. Niemniej artyści za pomocą dostępnych [...]

Kolejność czytania serii/cyklu
	Granice kompromisu : naukowcy wobec aparatu władzy ludowej Czy naukowiec w PRL mógł być wolny? Czy jego badania naukowe, niezależnie od dziedziny, mogły być prowadzone bez ideologicznej otoczki, bez "układania" się z władzami? Jak daleko sięgały granice kompromisu? Naukowcy w systemie politycznym PRL musieli poruszać się w rzeczywistości wyznaczanej przez władze. Ponieważ nie był to okres [...]

Kolejność czytania serii/cyklu

Spętana Akademia : Polska Akademia Nauk w dokumentach władz PRL. T. 1, Materiały Służby Bezpieczeństwa (1967-1987) Seria "Dziennikarze - Twórcy - Naukowcy" podejmuje niezwykle interesujący temat funkcjonowania wymienionych środowisk w systemie totalitarnym. Miejsce Polskiej Akademii Nauk w komunistycznej rzeczywistości PRL nie stało się jeszcze obiektem pogłębionych badań historycznych. Fascynująca ewolucja postrzegania czołowej instytucji polskiej [...]

Kolejność czytania serii/cyklu

Spętana Akademia : Polska Akademia Nauk w dokumentach władz PRL. T. 2, Materiały partyjne (1950-1986) Polska Akademia Nauk w zamyśle komunistycznych władz partyjno-państwowych była główną instytucją naukową PRL. Z tego powodu pozostawała pod ścisłym nadzorem politycznym, sprawowanym zarówno od wewnątrz - przez kadrę kierowniczą i aparat administracyjny nominowane przez władze, jak i od zewnątrz - przez poszczególne instancje [...]

Kolejność czytania serii/cyklu
	Naukowcy władzy, władza naukowcom Dotychczas postępowanie aparatu represji wobec tych grup zawodowych jest tematem tabu. Naukowcy od momentu zainstalowania komunizmu w Polsce stali się głównym celem ataku nowej władzy. Kadra podlegała weryfikacji, przyszli studenci - surowej selekcji. Władza starała się wywierać wpływ na kierunki kształcenia oraz metody prowadzenia [...]

Kolejność czytania serii/cyklu

Dziennikarze władzy, władza dziennikarzom : aparat represji wobec środowiska dziennikarskiego 1945-1990 Seria "Dziennikarze - Twórcy - Naukowcy" podejmuje niezwykle interesujący temat funkcjonowania wymienionych środowisk w systemie totalitarnym.Dotychczas postępowanie aparatu represji wobec tych grup zawodowych jest tematem tabu. W powszechnej opinii środowisko dziennikarskie należało do najbardziej zaangażowanych w budowę nowego ustroju w [...]

Kolejność czytania serii/cyklu

Stłamszona nauka? : inwigilacja środowisk akademickich i naukowych przez aparat bezpieczeństwa w latach siedemdziesiątych i osiemdziesiątych XX wieku Służba Bezpieczeństwa "ochraniała" - jak określano to w żargonie SB - zarówno szkoły wyższe, jak i instytucje badawcze, kontrolując ich działalność naukowo-dydaktyczną oraz rejestrując postawy i poglądy osób w nich zatrudnionych, Otwarcie Polski na Zachód w latach siedemdziesiątych stworzyło naukowcom znacznie szersze [...]

Kolejność czytania serii/cyklu

Na kulturalnym froncie : analiza zawartości tygodnika "Nowa Kultura" 1950-1963 Seria DZIENNIKARZE - TWÓRCY - NAUKOWCY Tygodnik społeczno-kulturalny "Nowa Kultura", ukazujący się w latach 1950-1963, odegrał bardzo istotną rolę w życiu kulturalnym powojennej Polski. Dla historyka zajmującego się okresem PRL dzieje tego czasopisma sq doskonałym przykładem ilustrującym praktyki władz partyjnych, mające na celu [...]

Kolejność czytania serii/cyklu
	Osaczeni - napiętnowani : szkice o twórcach w PRL Seria "Dziennikarze - Twórcy - Naukowcy" podejmuje niezwykle interesujący temat funkcjonowania wymienionych środowisk w systemie totalitarnym.Służba Bezpieczeństwa PRL miała wiele sposobów, by spowolnić albo wręcz zablokować kariery twórców uznawanych za niepokornych i niewygodnych dla władz. Ingerencje cenzorskie, zakaz wyjazdów [...]

Kolejność czytania serii/cyklu

Literatura polska w tajnych dokumentach NRD : portrety i szkice Monografia jest próbą spojrzenia na współczesną literaturę polską przez pryzmat tajnych dokumentów byłej NRD. Zawiera cztery portrety i cztery ekskursy. Po części zestaw omawianych twórców odpowiada portretom pisarzy zawartym w Zniewolonym umyśle Czesława Miłosza. W przypadku Jerzego Andrzejewskiego, Tadeusza Borowskiego i Jerzego [...]

Kolejność czytania serii/cyklu
	Nadzorcy : ludzie i struktury władzy odpowiedzialni za działania wobec środowisk twórczych, naukowych i dziennikarskich Tom poświęcony strukturom partyjnym, aparatu bezpieczeństwa i cenzury oraz ich przedstawicielom, którzy zajmowali się środowiskami twórczymi, naukowymi i dziennikarskimi w PRL.

Kolejność czytania serii/cyklu
	Historiografia i historycy w PRL : szkice Niniejszy tom zawiera szesnaście artykułów poświęconych różnym aspektom funkcjonowania nauk historycznych i historyków w Polsce Ludowej. Prezentowane teksty dotyczą kwestii historiograficznych, a także przedstawiają działania podejmowane wobec polskich historyków przez aparat bezpieczeństwa i władze PZPR. Czytelnik znajdzie tu teksty [...]

Kolejność czytania serii/cyklu
	Otwierać, milicja! : o powieści kryminalnej w PRL Historia powieści kryminalnej w Polsce Ludowej zdaje się wciągać bardziej niż niejeden kryminał napisany w komunistycznym czterdziestopięcioleciu. Były lata, gdy obowiązywał zakaz publikacji utworów tego gatunku. Były lata, w których jego odrodzenie stanowiło oznakę pozytywnych przemian społeczno-politycznych. Natomiast jego [...]

Kolejność czytania serii/cyklu

"Czytelnik" ocenzurowany : literatura w kryptotekstach-recenzjach cenzorskich okresu stalinizmu : (na materiale GUKPPiW z 1950 roku) Praca dzieli się na sześć części: wstęp, cztery rozdziały oraz zakończenie.Rozdział I, Tematyka poruszana w recenzjach cenzorskich, obejmuje następujące zagadnienia: II wojna światowa w literaturze dla dzieci i młodzieży, rugowanie magii i elementów nadprzyrodzonych z literatury adresowanej do najmłodszych, wizerunek [...]

Kolejność czytania serii/cyklu

Kontakty między artystami wizualnymi z Polski, Węgier, Czechosłowacji i NRD w latach 1970-1989 Publikacja ukazuje różnorodne formy wymiany artystycznej między PRL a innymi krajami socjalistycznymi: Czechosłowacją, Węgrami oraz NRD, w zakresie sztuk wizualnych. Autor korzystał z obszernej dokumentacji zgromadzonej w instytucjach państwowych, katalogów wystaw, innych druków ulotnych oraz korespondencji prywatnej, przeprowadził [...]

Kolejność czytania serii/cyklu
	Polityka a media w Polsce w XX i XXI wieku : wybrane zagadnienia Oczywisty związek mediów z polityką - chociaż istnieje od dawna - nie znalazł tak szerokiego odzwierciedlenia w literaturze przedmiotu, na jakie zasługuje. W przedstawionym tomie przyjrzano się temu powiązaniu z różnych perspektyw badawczych, gdyż autorami artykułów są przedstawiciele wielu dyscyplin nauki. Książka ma zatem [...]

Kolejność czytania serii/cyklu

Spętana Akademia : Polska Akademia Nauk w dokumentach władz PRL. T. 1, Materiały Służby Bezpieczeństwa (1967-1987) Miejsce Polskiej Akademii Nauk w komunistycznej rzeczywistości PRL nie stało się jeszcze obiektem pogłębionych badań historycznych. Fascynująca ewolucja postrzegania czołowej instytucji polskiej nauki przez aparat partyjno-państwowy - od sztandarowej instytucji nauki ludowego państwa po ośrodek aktywności opozycyjnej - z pewnością [...]

Kolejność czytania serii/cyklu
	Twórczość na zamówienie Tom "Twórczość na zamówienie" jest wynikiem studiów prowadzonych przez naukowców współpracujących przy centralnym projekcie badawczym IPN "Władze PRL wobec środowisk twórczych, dziennikarskich i naukowych". Za każdym razem, przystępując do prac nad nową publikacją, mamy nadzieję, że uda nam się objąć badaniami w miarę [...]

Kolejność czytania serii/cyklu

Spętana Akademia : Polska Akademia Nauk w dokumentach władz PRL. T. 2, Materiały partyjne (1950-1986) Polska Akademia Nauk w zamyśle komunistycznych władz partyjno-państwowych była główną instytucją naukową PRL. Z tego powodu pozostawała pod ścisłym nadzorem politycznym, sprawowanym zarówno od wewnątrz - przez kadrę kierowniczą i aparat administracyjny nominowane przez władze, jak i od zewnątrz - przez poszczególne instancje [...]

Kolejność czytania serii/cyklu

Dziennikarze władzy, władza dziennikarzom : aparat represji wobec środowiska dziennikarskiego 1945-1990 Dziennikarze władzy, władza dziennikarzom. Aparat represji wobec środowiska dziennikarskiego, pod red. Tadeusza Wolszy i Sebastiana Ligarskiego, Warszawa 2010, 456 s.Seria "Dziennikarze - Twórcy - Naukowcy" podejmuje niezwykle interesujący temat funkcjonowania wymienionych środowisk w systemie totalitarnym.Dotychczas postępowanie aparatu [...]

Kolejność czytania serii/cyklu

Stłamszona nauka? : inwigilacja środowisk akademickich i naukowych przez aparat bezpieczeństwa w latach siedemdziesiątych i osiemdziesiątych XX wieku Seria "Dziennikarze - Twórcy - Naukowcy" podejmuje niezwykle interesujący temat funkcjonowania wymienionych środowisk w systemie totalitarnym.Służba Bezpieczeństwa "ochraniała" - jak określano to w żargonie SB - zarówno szkoły wyższe, jak i instytucje badawcze, kontrolując ich działalność naukowo-dydaktyczną oraz rejestrując [...]

Kolejność czytania serii/cyklu

Wbrew partii i cenzurze : media podziemne w PRL : studia i artykuły W ostatnich latach nastąpił dynamiczny rozwój badań naukowych nad prasą drugoobiegową. Dzięki temu zmitologizowany obraz podziemnego rynku wydawniczego jest zastępowany coraz rzetelniejszymi opisami tego zjawiska. Bezimienni do tej pory autorzy, redaktorzy, drukarze i kolporterzy odzyskali swoją twarz i tożsamość. Ich odwaga i wiara w [...]

Kolejność czytania serii/cyklu

Nie tylko niezłomni i kolaboranci... : postawy dziennikarzy w kraju i na emigracji 1945-1989 Niezłomni, odważni, patriotyczni, czy cyniczni, mali, zakompleksieni? Jacy byli dziennikarze w PRL. Odpowiedź na to pytanie jest bardzo prosta: różni. Wielu dziennikarzy miało za sobą przeszłość sięgającą II RP, inni pracowali nawet w czasie II wojny światowej, jeszcze inni zbierali doświadczenie w latach powojennych. Wszyscy, choć [...]

Kolejność czytania serii/cyklu
	Polskie uczelnie w latach osiemdziesiątych : studia Książka przedstawia podstawy i zachowania środowisk akademickich - studentów i pracowników uczelni - w przełomowym dziesięcioleciu historii współczesnej Polski Jest to zatem historia "Solidarności" i Niezależnego Zrzeszenia Studentów, ale też i tych, którzy ówczesne władze popierali. Została pokazana na przykładzie ośmiu uczelni [...]

Kolejność czytania serii/cyklu
	Obrazy władzy w literaturze, teatrze i filmie : studia Władza w PRL dbała o swój wizerunek, a wszelkie odstępstwa od zadekretowanego odpowiednimi regułami kanonu były źle widziane, a często też dotkliwie karane. Niemniej jednak artyści za pomocą dostępnych narzędzi starali się władzę kąsać, uderzać w nią i pokazywać jej prawdziwe oblicze. Wielu twórców przeszło też długą [...]

Kolejność czytania serii/cyklu

Na kulturalnym froncie : analiza zawartości tygodnika "Nowa Kultura" 1950-1963 Tygodnik społeczno-kulturalny "Nowa Kultura", ukazujący się w latach 1950-1963, odegrał bardzo istotną rolę w życiu kulturalnym powojennej Polski. Dla historyka zajmującego się okresem PRL dzieje tego czasopisma są doskonałym przykładem ilustrującym praktyki władz partyjnych, mające na celu podporządkowanie twórców interesom [...]

Kolejność czytania serii/cyklu

Literatura polska w tajnych dokumentach NRD : portrety i szkice Monografia jest próbą spojrzenia na współczesną literaturę polską przez pryzmat tajnych dokumentów byłej NRD. Zawiera cztery portrety i cztery ekskursy. Po części zestaw omawianych twórców odpowiada portretom pisarzy zawartym w Zniewolonym umyśle Czesława Miłosza. W przypadku Jerzego Andrzejewskiego, Tadeusza Borowskiego i Jerzego [...]

Kolejność czytania serii/cyklu
	Osaczeni - napiętnowani : szkice o twórcach w PRL Służba Bezpieczeństwa PRL miała wiele sposobów, by spowolnić albo wręcz zablokować kariery twórców uznawanych za niepokornych i niewygodnych dla władz. Ingerencje cenzorskie, zakaz wyjazdów zagranicznych, szykany w życiu codziennym, a w skrajnych wypadkach wymazywanie z kart podręczników i usuwanie dzieł z bibliotek - wszystko to [...]

Kolejność czytania serii/cyklu

Nadzorcy : ludzie i struktury władzy odpowiedzialni za działania wobec środowisk twórczych, naukowych i dziennikarskich Tom poświęcony strukturom partyjnym, aparatu bezpieczeństwa i cenzury oraz ich przedstawicielom, którzy zajmowali się środowiskami twórczymi, naukowymi i dziennikarskimi w PRL. https://ipn.gov.pl/pl/publikacje/ksiazki/45369,Nadzorcy-Ludzie-i-struktury-wladzy-odpowiedzialni-za-dzialania-wobec-srodowisk-t.html

Kolejność czytania serii/cyklu

Cenzura wobec tematu II wojny światowej i podziemia powojennego w literaturze polskiej (1956-1958) Niniejsza książka składa się z pięciu rozdziałów ułożonych w sposób tematyczny. Każdy podrozdział został podzielony na dwie części: w pierwszej przeanalizowano dzieła literackie, w drugiej analogicznym badaniom zostały poddane pamiętniki, wspomnienia, reportaże i dzienniki.W rozdziale I (Przemiany w latach 1956-1958) została [...]