Biblioteka Publiczna

Król Edyp

Autor: Sofokles

Notka biograficzna

Czy człowiek jest panem swego losu, czy też może to przeznaczenie rządzi naszym życiem? Twórcy starożytnej tragedii greckiej nie mieli co do tego wątpliwości. Los Edypa, który chcąc uciec przeznaczeniu, krok po kroku realizował słowa wyroczni, jest dobitnym świadectwem na to, że od własnego losu uciec nie można. Wzorowy władca, kochający mąż i ojciec, którego spotykamy na początku tragedii, na końcu zamienia się w złamanego cierpieniem kazirodcę, przeklętego przez bogów i ludzi.

Sprawdź dostępność, zarezerwuj (zamów):

(kliknij w nazwę placówki - więcej informacji)

Sofokles

Sofokles gr. Σοφοκλῆς; ur. ok. 496 p.n.e. w Kolonos , zm. 406 p.n.e. w Atenach – największy obok Ajschylosa i Eurypidesa tragik starożytnej Grecji. Sofokles był także politykiem, dowódcą wojskowym i kapłanem. Jego działalność polityczna i praca twórcza przypadają na okres pomiędzy twórczością Ajschylosa a życiem Eurypidesa. Zarówno za życia, jak i po śmierci był czczony przez współobywateli jako bohater. Urodzony prawdopodobnie w 496 roku p.n.e. w gminie Kolonos Colonus Hippius, obecnie na przedmieściach Aten w Attyce w bogatej rodzinie kupieckiej. Inne źródła [>>] podają, iż urodził się rok wcześniej w rodzie arystokratycznym. Sofokles był prawdopodobnie zapisany jako obywatel w księgach demu wiejskiego Kolonos, w którym często osadzał akcję swoich tragedii. Pewne jest, że Sofokles urodził się na kilka lat przed bitwą maratońską w roku 490, niektórzy badacze Lloyd-Jones, Sommerstein uznają przełom lat 497/496 za najbardziej prawdopodobną datę narodzin tragika. Był aktorem oraz twórcą dramatów. Pierwszy raz stanął do zawodów dionizyjskich w wieku 28 lat i od razu otrzymał główną nagrodę pokonując wówczas sławnego już i powszechnie szanowanego Ajschylosa. Działo się to w 468 roku p.n.e. Prawdopodobnie pierwsza triada tragediowa Sofoklesa zawierała sztukę Triptolemus. Data artystycznego debiutu Sofoklesa przytaczana tutaj pochodzi od Plutarcha Żywoty, Żywot Peryklesa, 8.5 i ostatnio jest podawana w wątpliwość. Najprawdopodobniej bowiem debiut artystyczny Sofoklesa przypada na rok 470 p.n.e., zatem zwycięstwo w zawodach dionizyjskich byłoby tylko pierwszym tak spektakularnym sukcesem w karierze artystycznej młodego Sofoklesa. W swoim Żywocie Kimona Plutarch przedstawił przebieg agonu tragediowego pomiędzy obydwoma dramaturgami. Agon zakończył się w sposób nietypowy, ponieważ zdania arbitrów były podzielone. Pokonany Ajschylos miał według Plutarcha dobrowolnie udać się na wygnanie na Sycylię. Sofokles szybko przejął pozycję swojego wielkiego poprzednika. W ciągu swojego długiego, bo około 90-letniego, życia napisał 123 tragedie i dramaty satyrowe przeznaczone do wykonywania podczas festiwali religijnych. Pierwsze miejsce zajął 24 razy, zaś przyjmuje się, że 13 razy pokonał w rywalizacji Ajschylosa. Akme jego twórczości przypadła na lata największego rozkwitu Attyki, która wyszła zwycięsko z zakrojonej na szeroką skalę wyprawy Kserksesa I. Sofokles stał się jednym z najbardziej szanowanych obywateli ateńskich. Przyjaźnił się z Herodotem i Peryklesem. Był też kapłanem herosów Amynosa i Halona oraz boga Asklepiosa. Twórczość Sofoklesa odznacza się: głębokim patriotyzmem, konserwatyzmem, tradycyjnością, religijnością, fatalizmem i pesymizmem. Sofokles zminimalizował bezpośredni wpływ bogów na losy bohaterów oraz odszedł od trylogii tragicznych w kierunku traktowania każdej tragedii jako zamkniętej całości. W tragediach Sofoklesa wola ludzka odgrywa większe znaczenie niż boska, co stanowczo oddaliło go od poprzednika.

Źródło: https://pl.wikipedia.org/wiki/Sofokles

---

Inne pozycje tego autora w zbiorach biblioteki: