Prace u podstaw : polska teoria literatury w latach 1913-1939
Autor: Gorczyński, Maciej
Poświęcona historii polskich badań teoretycznoliterackich okresu międzywojennego książka Gorczyńskiego nosi tytuł znaczący: pojawiające się w tytułowym kontekście "podstawy" sygnalizują i początki nowoczesnych polskich badań literaturoznawczych, i pierwszeństwo teorii literatury (której poświęcona jest książka) w porządku poznawczym dyscypliny, i wreszcie odwołanie się do jej
ówczesnych podstaw - literaturoznawczych koncepcji doby pozytywizmu. Ambicją autora było opisanie przyczyn, jakie złożyły się na powstanie i kształt polskiej teorii literatury w pierwszym okresie jej istnienia. Dlatego cezura początkowa - rok 1913 - tylko na pozór jest "dziwna"czy "nielogiczna": w roku tym ukazał się bowiem tekst Juliusza Kleinera pt. Charakter i przedmiot badań literackich - zdaniem Gorczyńskiego pierwsza w polskiej nauce o literaturze praca nie tylko metodologicznie nowoczesna, ale i formułująca tezy, które będą żywo dyskutowane przez cały okres międzywojenny. Gorczyński analizy wybranych tekstów teoretycznoliterackich z okresu Dwudziestolecia dokonuje na trzech poziomach: 1) przez odwołanie do historycznej periodyzacji, 2) interpretując ich wartości czysto poznawcze i walory retoryczne, 3) analizując środowiskowe i osobowe uwarunkowania komentowanego dyskursu. Summa summarum - jest to bardzo dojrzała, wielopłaszczyznowa monografia historyczna, opowiadająca, jak i dlaczego powstała polska nowożytna nauka o literaturze, co przede wszystkim wpłynęło na jej ówczesny kształt i jakie jej kwestie wciąż jeszcze są inspirującą propozycja badawczą dla nauki o literaturze jak najbardziej współczesnej.
Zobacz pełny opis| Odpowiedzialność: | Maciej Gorczyński ; Fundacja na rzecz Nauki Polskiej. | ||||||||
| Seria: | Monografie Fundacji na rzecz Nauki Polskiej. Seria Humanistyczna | ||||||||
| Hasła: | 1901-1914 1901-2000 1914-1918 1918-1939 Literatura - teoria - historia - 1901-1939 r. - Polska | ||||||||
| Adres wydawniczy: | Wrocław : Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego, 2009. | ||||||||
| Opis fizyczny: | 475 s. ; 21 cm. | Uwagi: | Na okł. skrócony tyt. serii: Monografie FNP. Bibliogr. s. 435-463. Indeks. Streszcz. ang. | Powiązane zestawienia: | Literatura – teoria | Skocz do: | Dodaj recenzje, komentarz | Inne pozycje z serii | |
Sprawdź dostępność, zarezerwuj (zamów):
(kliknij w nazwę placówki - więcej informacji)
Komentarze i rezencje
Serie (cykl) Monografie FNP. Seria Humanistyczna należy czytać w określonej kolejności:
 | Ontologiczne podstawy posiadaniaKsiążka "Ontologiczne podstawy posiadania" dowodzi, że zjawisko posiadania nie jest sztucznym tworem cywilizacji, ale zakorzenia się w istocie człowieka i świata. Autor szuka pierwotnych warunków możliwości trzech ważnych momentów posiadania: władza ma podstawę w bytowej strukturze partycypacji, czyli niepełnego zawierania, która [...] |
| Tekstowe hybrydy : literackość i jej pogranicza |
 | Rozum praktyczny w filozofii Kanta i Fichtego : prymat praktyczności w klasycznej myśli niemieckiejTo może być słuszne w teorii, ale nic nie jest warte w praktyce! Immanuel Kant, a po nim Johann Gottlieb Fichte, przedstawiciele niemieckiej filozofii idealistycznej, zakwestionowali to stare porzekadło, wykazując, że rozum może być praktyczny, a praktyka - kierowana rozumnymi zasadami. Kant przyznał nawet rozumowi praktycznemu [...] |
 | Nacjonalizm bez narodów : nacjonalizm w koncepcjach anglosaskich nauk społecznychPrzedmiotem monografii jest analiza naukowej refleksji nad narodem i nacjonalizmem. Praca jest krytycznym przewodnikiem po problematyce studiów narodowościowych. Autor omawia podstawowe założenia głównych nurtów teoretycznych w badaniach nad nacjonalizmem zwłaszcza etnosymbolizmu i modernizmu. |
 | Liberalizm etyczny Johna Stuarta Milla : współczesne ujęcia u Johna Graya i Petera SingeraKsiążka Moniki Małek (opatrzona bibliografią i indeksem nazwisk) jest popartą szczegółowymi analizami źródłowymi próbą zaprezentowania koncepcji liberalizmu etycznego Johna Stuarta Milla jako systemu odnoszącego się do człowieka oraz hierarchii wyznawanych przez niego wartości. Priorytet wolności osobistej i równości szans oraz [...] |
| Prace u podstaw : polska teoria literatury w latach 1913-1939Poświęcona historii polskich badań teoretycznoliterackich okresu międzywojennego książka Gorczyńskiego nosi tytuł znaczący: pojawiające się w tytułowym kontekście "podstawy" sygnalizują i początki nowoczesnych polskich badań literaturoznawczych, i pierwszeństwo teorii literatury (której poświęcona jest książka) w porządku [...] |
 | Za murami : osiedla grodzone w Polsce - analiza dyskursuOsiedla grodzone są jednym z ważniejszych symboli przemian społecznych, ekonomicznych i kulturowych, które dokonały się we współczesnej Polsce. Ich liczba, skala i różnorodność muszą rodzić liczne pytania nie tylko wśród krytycznie nastawionych badaczy społecznych czy miejskich, ale również wśród samych mieszkańców miast, [...] |
 | Pieśni drzemią w każdej rzeczy : muzyka i estetyka wczesnego romantyzmu niemieckiegoOto próba analitycznej estetyki muzycznej, a zarazem historia ewolucji idei piękna w estetyce wczesnego romantyzmu, przedstawiająca proces marginalizacji tej klasycznej kategorii: od subiektywnego piękna formalnego, przez piękno etyczne, aż po całkowite jego przezwyciężenie w egzystencjalnej estetyce ironii oraz romantycznie pojętego [...] |
 | Oblicza nicości : z dziejów nihilizmu europejskiego w XIX wiekuKsiążka Jana Wasiewicza "Oblicza nicości" to publikacja, która powinna znaleźć się w podręcznej bibliotece każdego humanisty. Wychodząc od doświadczenia nicości, które autor uznaje za konstytutywny składnik zjawiska nihilizmu, śledzi on nihilistyczne wątki w twórczości i działalności dziewiętnastowiecznych filozofów, [...] |