Esej o malarstwie
Tyt. oryg.: "Essais sur la peinture, ".
Autor: Diderot, Denis
Esej o malarstwie Diderota jest jednym z najgłośniejszych tekstów o sztuce w pisarstwie francuskim. Był podsumowaniem kilkuletniego okresu życia Diderota, w dużej mierze poświęconego sztukom pięknym, poprzedzonego z kolei latami rozważań nad fizjologicznymi uwarunkowaniami odbioru i studiami nad psychologią twórczości.Bardzo szybko po ukazaniu się (1795) wszedł do międzynarodowego obiegu myśli o sztuce i już u
progu romantyzmu należał do kanonu wypowiedzi o malarstwie.Esej. stanowi wyjątkowe zjawisko w XVIII-wiecznym pisarstwie o sztuce, wyprzedzając wielkie realizacje eseistyki XIX w. Esej o malarstwie pojawił się w przełomowym momencie dziejów sztuki francuskiej. Apogeum popularności osiągnęli właśnie ulubieni malarze Diderota: Chardin, Jean-Baptiste Greuze i Claude-Joseph Vernet, a także najbardziej przezeń zwalczany artysta francuski, François Boucher. Sztuka rokokowa powoli dożywała swoich dni, pojawiały się już pierwsze zapowiedzi przemian w kierunku klasycyzmu, skłonność do dzieł bardziej surowych, antycznej "prostoty" i "spokojnej wielkości". Coraz silniejszy dyktat rynku kolekcjonerskiego sprzyjał też przyspieszeniu rozkładu tradycyjnej hierarchii tematów i gatunków w sztukach przedstawiających, gorliwie zresztą podważanej przez Diderota, m.in. właśnie w Eseju. Specyfika postawy Diderota wynikała z faktu, że rozważania natury estetycznej, koncepcje fizycznych uwarunkowań tworzenia i odbioru sztuki pisarz łączył z osobistym doświadczeniem zdobywanym w pracowniach i na wystawach. Sprawy techniki malarskiej czy np. specyfiki percepcji rzeźb nie dawały się oddzielić od spekulacji teoretycznych. Oczytany w starożytnej literaturze odnoszącej się do sztuk oraz dziełach brytyjskich i francuskich estetyków i artystów, Diderot nie przestawał patrzeć. Znajdziemy więc w jego Eseju o malarstwie wiele passusów dowodzących zachwytu nad dziełem często nieznanym albo zniechęcenia wytworem pędzla uznanej sławy. W wielu wypowiedziach zawartych w Eseju o malarstwie Diderot jawi się jako znawca różnych tradycji pisarstwa o sztuce oraz tradycyjnych poglądów, ale także jako ich wyznawca. Niekiedy zajmuje stanowisko zdeklarowanego klasycysty, w sumie jednak można czytać Esej. jako tekst pisany z pozycji juste milieu, w kilku tylko miejscach iskrzący na styku z konwencjami teorii sztuki.
Zobacz pełny opisOdpowiedzialność: | Denis Diderot ; przekł. Jerzy Stadnicki ; wstęp i oprac. Andrzej Pieńkos. | ||||||||||
Seria: | Dzieje Myśli o Sztuce. Biblioteka Klasyków | ||||||||||
Hasła: | 1701-1800 Malarstwo (szt.plast.) - teoria | ||||||||||
Adres wydawniczy: | Warszawa : Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego, 2015. | ||||||||||
Opis fizyczny: | 80, [1] s., [12] s. tabl. : il. (gł. kolor.) ; 23 cm. Uwagi: | Bibliogr. s. 73-75. Indeks. | Powiązane zestawienia: | Malarstwo (szt. plast.) - teoria | Skocz do: | Inne pozycje tego autora w zbiorach biblioteki | Dodaj recenzje, komentarz | Inne pozycje z serii | |
Sprawdź dostępność, zarezerwuj (zamów):
(kliknij w nazwę placówki - więcej informacji)
CzN nr IV
ul Wiktorska 10
tel. 22 845 00 88
Sygnatura: 54.067
Numer inw.: 54067
Dostępność: tylko na miejscu
Notka biograficzna:
Diderot, Denis
Denis Diderot ur. 5 października 1713 w Langres, zm. 31 lipca 1784 w Paryżu – francuski pisarz, krytyk literatury i sztuki, filozof i encyklopedysta okresu Oświecenia. Najbardziej znanym dziełem Diderota jest Kubuś Fatalista i jego pan Jacques le Fataliste et son maître, wyd. 1796, a najbardziej znaną powieścią Zakonnica La Religieuse, wyd. 1796. Jest on twórcą nowatorskiej teorii dramatu mieszczańskiego, umieszczającej utwory dramatyczne między komedią i tragedią, co miało być bliższe rzeczywistości. Teorię opisał w dziełach: Rozmowy o synu naturalnym Entretiens sur [>>]
Komentarze i rezencje
Serie (cykl) Dzieje Myśli o Sztuce. Biblioteka Klasyków należy czytać w określonej kolejności:
Esej o malarstwieEsej o malarstwie Diderota jest jednym z najgłośniejszych tekstów o sztuce w pisarstwie francuskim. Był podsumowaniem kilkuletniego okresu życia Diderota, w dużej mierze poświęconego sztukom pięknym, poprzedzonego z kolei latami rozważań nad fizjologicznymi uwarunkowaniami odbioru i studiami nad psychologią twórczości.Bardzo szybko po [...] |