Sprawdź dostępność, zarezerwuj (zamów):
(kliknij w nazwę placówki - więcej informacji)
Wyp nr 125
ul. Czerniakowska 38A
tel. 22 841 33 58
BD nr III
ul. Tuchlińska 2A
tel. 22 843 20 87
BD nr III
ul. Tuchlińska 2A
tel. 22 843 20 87
BD nr XVII
ul. Puławska 238
tel. 22 844 66 43
BD nr XVII
ul. Puławska 238
tel. 22 844 66 43
BD nr LIV
ul. Ludowa 4
tel. 22 851 64 24
Inne wydania tej pozycji w zbiorach biblioteki:
Notka biograficzna:
Sat-Okh
Sat-Okh w języku shawnee Długie Pióro, właśc. Stanisław Supłatowicz, ps. „Kozak” ur. prawdopodobnie 15 kwietnia 1925 w Kanadzie, zm. 3 lipca 2003 w Gdańsku – polski pisarz, gawędziarz i artysta, były żołnierz Armii KrajowejWg własnych relacji urodził się w osadzie Indian w dorzeczu rzeki Mackenzie w Kanadzie. Był synem polskiej uciekinierki z Syberii Stanisławy Supłatowicz oraz wojennego wodza plemienia Szaunisów Szawanezów Leoo-Karko-Ono-Ma Wysokiego Orła. Wychowywał się wśród Indian w Kanadzie.
W 1937 lub 1938 roku przybył wraz z matką do Polski, gdzie matka [>>] wyrobiła mu metrykę, w której zmieniła część jego danych, ukrywając jego indiańskie pochodzenie. W tworzonej dokumentacji jako miejsce urodzenia wpisano Aleksiejewkę w Rosji, rok urodzenia zmieniono na 1925, a jako ojca wpisano Leona Supłatowicza, pierwszego męża matki. Po nim otrzymał także nazwisko, zaś na imię wybrano męską formę imienia matki – Stanisław[1]. Zamieszkał w Radomiu[2].
Po klęsce polskiej armii w czasie wojny obronnej Sat-Okh podjął naukę na tajnych kompletach oraz zaangażował się w działalność w SZP i ZWZ. W 1940 roku został aresztowany przez gestapo i skierowany do obozu koncentracyjnego w Auschwitz, jednak podczas transportu do obozu wyskoczył z wagonu bydlęcego i uciekł. W czasie ucieczki został ranny, ukrywał się na wsi. Następnie został żołnierzem Armii Krajowej ps. „Kozak”, walczył w III batalionie 72 pułku pi ty AK w rejonie Częstochowy, w Okręgu AK „Jodła”. Wielokrotnie ranny, za męstwo w walce odznaczony Krzyżem Walecznych[2].
Po wojnie Supłatowicz za przynależność do AK został aresztowany i uwięziony. Po uwolnieniu przez wiele lat pływał jako marynarz na statkach Polskich Linii Oceanicznych, w tym na MS Batory. Osiadł na stałe w Gdańsku[2] Wrzeszczu przy al. Wojska Polskiego[3], założył rodzinę[2].
W 1958 roku zaczął pisać książki odnoszące się do swojej indiańskiej przeszłości, tłumaczone na wiele języków świata. W latach 70. uczestnik licznych spotkań autorskich i telewizyjnych programów dla młodzieży „Teleranek”, „Ekran z bratkiem”. Uważany za jednego z pionierów ruchu indianistów w Polsce, współtwórcę i czołową postać nieformalnego Polskiego Ruchu Przyjaciół Indian PRPI. Zajmował się także wyrobem indiańskiego rękodzieła, malował, pisał też wspólnie z Yackta-Oya[2].
Supłatowicz zmarł 3 lipca 2003 roku w Szpitalu Marynarki Wojennej w Gdańsku, a 8 lipca został pochowany na gdańskim Cmentarzu Srebrzysko.
Kontrowersje dotyczące indiańskiego pochodzenia
Jest sporo nieścisłości dotyczących pochodzenia i biografii Sat-Okha. Jak sam opowiadał, matka, wyrabiając mu w Polsce metrykę, zatroszczyła się, by nie pojawiły się w niej żadne informacje o jego pochodzeniu. Wielu dziennikarzy i reporterów ubarwiało jego historię, dopasowując ją do aktualnych wymogów politycznych lub własnych celów. Niektórzy badacze biografii Sat-Okha kwestionują jego indiańskie pochodzenie, twierdząc, iż urodził się w latach 20. XX w. Radomiu lub na terenie b. ZSRR. Supłatowicz zaprzeczał tym informacjom[1]. W roku 2017 ukazała się książka reporterska Dariusza Rosiaka „Biało-czerwony. Tajemnica Sat-Okha”, w której autor na podstawie swoich dociekań przedstawił krytyczne wnioski wobec indiańskiego pochodzenia Stanisława Supłatowicza[4][5].
Upamiętnienie
W Wymysłowie niedaleko Tucholi znajduje się prywatne Muzeum Indian Ameryki Północnej im. Sat-Okha[2].
W 2011 roku rozpisano konkurs na patronów dla tramwajów PESA 120NaG kursujących po Gdańsku. Wśród wybranych postaci historycznych znalazł się także Sat-Okh[6] numer boczny 1017[7].
Ok. 10-kilometrowy odcinek trasy S7 biegnący w granicach gminy Szydłowiec nosi nazwę „Indiańska Droga Sat-Okha”[8] Stanisław Supłatowicz w 1944 roku wstąpił do oddziału 72 pp w Podobwodzie Szydłowiec Armii Krajowej[2].
Twórczość
Ziemia słonych skał 1958
Biały mustang 1959
Dorogi schodjatsja w jęz. ros., wspólnie z Antoniną Leonidovną Rasulovą 1973
Powstanie człowieka 1981
Fort nad Athabaską wspólnie z Yackta-Oya 1985
Biały Mustang. Baśnie i legendy indiańskie 1987
Głos prerii 1990
Tajemnica Rzeki Bobrów 1996
Serce Chippewaya 1999
Walczący Lenapa 2001
Źródło: wikipedia
Inne pozycje tego autora w zbiorach biblioteki: