Józef Dowbor-Muśnicki 1867-1937
Autor: Sierchuła, Rafał.
Józef Dowbor-Muśnicki, twórca I Korpusu Polskiego w Rosji i Armii Wielkopolskiej, rówieśnik Piłsudskiego, wyrastał wprawdzie w podobnej atmosferze domu rodzinnego jak Marszałek, ale jakże inna była jego droga ku Niepodległej. Droga ta wiodła z Sandomierszczyzny przez Korpus Kadetów w Petersburgu, gdzie nauczył się, "jak należy z zaparciem się siebie zdecydowanie dążyć do raz powziętego celu" i elitarną
Akademię Sztabu Generalnego, w której musiał udowadniać swoją wartość jako Polak, po służbę w zaborczej armii, rosyjskie awanse i ordery. Porzucił je, aby kroczyć szlakiem wytoczonym przez takich ludzi, jak Romuald Traugutt czy św. Rafał Kalinowski.Matka zaszczepiała w nim polskość, wpajała wiarę w odrodzenie Ojczyzny i zawsze przypominała o wynikających z tego obowiązkach. "Jej to w dużej mierze zawdzięczam również, że wszelkie wysiłki rusyfikatorów oraz podszepty propagatorów socjalistycznych nie zdołały zmienić moich poglądów na stosunki społeczne i życiowe" - wspominał.Widok powstańczej mogiły z 1863 r., gdzieś w rodzinnych stronach pod Sandomierzem - obraz obramowanego kopca, a obok niego wysmukłego krzyża - zapadł w pamięć młodego chłopca. Blisko pół wieku później, w Bobrujsku, w ten sam sposób - kopcem z krzyżem - upamiętnił swych poległych żołnierzy. Taki też kształt nadał odznace I Korpusu Polskiego, wiążąc Wojsko Polskie na Wschodzie z czynami powstańców styczniowych. Między Dnieprem a Berezyną stworzył małą Polskę. "Były to najcięższe chwile w moim życiu. Wszak naocznie przekonałem się, że z pół miliona rodaków skupiłem zaledwie trzydzieści tysięcy. Zresztą taki los spotkał też i Piłsudskiego. Legiony były jeszcze mniej liczne" - ubolewał.Jego podkomendni zapisali piękną kartę w późniejszych zmaganiach o granice odrodzonej Polski, on sam stał się jednym z symboli zwycięskiego Powstania Wielkopolskiego. Tym większym dramatem była dlań nieobecność latem 1920 r. w walce z bolszewizmem, gdy honor zmusił go do odrzucenia propozycji Piłsudskiego, by przejął od swego dawnego podkomendnego i przyjaciela dowództwo nad armią wykrwawiającą się w obronie Lwowa.A tylu jego żołnierzy broniło Rzeczypospolitej. W chwili gdy bolszewicy byli pod Warszawą, nastąpił koniec kariery wojskowej jednego z najbardziej utalentowanych i najlepiej wykształconych polskich generałów. Dotknęła go w tym samym czasie osobista tragedia - śmierć ukochanej żony. Pozostało mu jeszcze siedemnaście lat życia: był to czas pracy, ale też goryczy z powodu niezasłużonych upokorzeń ze strony małych ludzi w niepodległej już Polsce.Dobrze wychował dzieci. Syn Gedymin walczył z komunistami w Hiszpanii, a córki. Zostawił im testament: "Moje dzieci winny pamiętać, że są Polakami, [.] że ojciec ich dołożył wszelkich swych możliwości dla wskrzeszenia Polski w jej byłej chwale i potędze. Ma zatem prawo żądać od swojego potomstwa, by nazwiska naszego niczym nie splamiło".Nie oglądał już wrześniowego dramatu - rozbioru Rzeczypospolitej pomiędzy Niemcy i Związek Sowiecki. Odszedł na zawsze w 1937 r. Los oszczędził mu wieści o śmierci córek - Janiny, zamordowanej w Katyniu, i Agnieszki, rozstrzelanej w Palmirach. Tak właśnie zabijano ojczyznę, którą on wskrzeszał. Dziś niepodległa Polska składa mu hołd i dowód pamięci tym właśnie albumem.Jarosław SzarekPrezes Instytutu Pamięci NarodowejSłowo wstępne https://ipn.gov.pl/pl/publikacje/ksiazki/64753,Jozef-Dowbor-Musnicki-18671937.html
Zobacz pełny opisOdpowiedzialność: | Rafał Sierchuła, Wojciech Jerzy Muszyński ; [recenzenci: dr hab. Waldemar Handke, dr Krzysztof Kaczmarski] ; Instytut Pamięci Narodowej - Komisja Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu. | ||||||||||||||||
Hasła: | Dowbor-Muśnicki, Józef (1867-1937) I Polski Korpus (1917-1918) 1801-1900 1901-2000 1901-1914 1914-1918 1918-1939 I wojna światowa (1914-1918) Generałowie Powstanie wielkopolskie (1918-1919) Wojna rosyjsko-japońska (1904-1905) Polska Rosja Biografia Publikacja bogato ilustrowana | ||||||||||||||||
Adres wydawniczy: | Poznań ; Warszawa : Instytut Pamięci Narodowej - Komisja Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu, 2018. | ||||||||||||||||
Opis fizyczny: | 255, [1] strona : ilustracje ; 30 cm. Uwagi: | Bibliografia na stronach 253-[256] | Forma gatunek: | Książki. Publikacje popularnonaukowe. | Dziedzina: | Bezpieczeństwo i wojskowość | Historia Zakres czasowy: | 1867-1937 r. | Powstanie dzieła: | 2018 r. | Twórcy: | Handke, Waldemar. (1958- ). Recenzja | Kaczmarski, Krzysztof. (1965- ). Recenzja Muszyński, Wojciech Jerzy. (1972- ). Autor Powiązane zestawienia: | Wojna 1914-1918 r. | Powstanie wielkopolskie (1918-1919) Rosja Biografie i pamiętniki dowódców wojskowych i żołnierzy Skocz do: | Dodaj recenzje, komentarz | |
Sprawdź dostępność, zarezerwuj (zamów):
(kliknij w nazwę placówki - więcej informacji)