Biblioteka Publiczna

Niewinność i doświadczenie : o komediopisarstwie Jerzego Szaniawskiego

Autor: Sioma, Radosław.

Łatwo czytelna aluzja do cykli lirycznych Williama Blake`a, zawarta w tytule tej książki, wynika z rangi problematyki świadomości naiwnej i krytycznej w dramatach Szaniawskiego, jest jednak również wskazaniem, że mamy do czynienia z kontynuacją wątku, który Blake oddaje opozycją niewinności i doświadczenia, Schiller zaś naiwności i sentymentalizmu. Dwudziestowieczna specyfika tej problematyki polega na tym, że

preromantyczna w genezie opozycja naiwności i krytycyzmu pojawia się w komediach Szaniawskiego już w nowym kontekście, obejmującym z jednej strony demitologizację świadomości zbiorowej, której pierwszym przejawem był dziewiętnastowieczny realizm i właściwy mu naiwny realizm metafizyczny, z drugiej zaś modernistyczną reakcję na demitologizację i kryzys metafizyki idealistycznej, przedstawiany często jako kryzys kategorii reprezentacji. Kompozycja dramatów autora "Miłości i rzeczy poważnych" redukowana była zazwyczaj do wyrazistego przeciwstawienia dwóch odmiennych sfer rzeczywistości: "szarzyzny dnia codziennego" oraz "świata fantazji". Jednakże przeciwstawienie to częściowo jedynie pokrywa się z jedną z trzech istotnych dla komedii Szaniawskiego opozycji: tego co niskie (komizm, "szarzyzna", ludyczność), i wysokie (wzniosłość, poetyckość, ale i groza, tragizm, również powaga). Dwie pozostałe to: naiwność i dojrzałość (krytycyzm) oraz komunikacja (wspólnota) autentyczna i pozorna. Książka niniejsza koncentruje się przede wszystkim na dwóch ostatnich z wymienionych wyżej opozycji, dokładniej - na ich aspekcie światopoglądowym oraz na gatunkotwórczej funkcji kategorii naiwności.

Sprawdź dostępność, zarezerwuj (zamów):

(kliknij w nazwę placówki - więcej informacji)