Biblioteka Publiczna

Zjawiska patologiczne wśród młodzieży i możliwości przeciwdziałań

WSTĘPKolejne lata obecnego stulecia stawiają przed naszym społeczeństwem nowe problemy związane z negatywnym wymiarem przemian, jakie zaszły kilkanaście lat temu. Wchodzące w dorosłe życie młode pokolenie ma do pokonania inne, choć nie mniej ważne i groźne bariery przystosowawcze. Znacznie częściej narażone jest na kontakty z wieloma groźnymi zjawiskami z obszaru patologii społecznej, które są

efektem kształtowania się nowych i przekształcania dotychczasowych standardów życia społecznego i jednostkowego. Nowe problemy, które pojawiły się w społeczeństwie - ubóstwo, bezrobocie, zanikanie znaczenia grup podstawowych, utrata poczucia bezpieczeństwa, dewaluacja podstawowych wartości, np. życia ludzkiego, intensywnie rozszerzają zasięg patologii społecznej i ujawniają się w zachowaniach dewiacyjnych i przestępczych (por. T. Sołtysiak (red.) 1999; J. Żebrowski (red.) 2001; B. Urban (red.) 2001).Oprócz zjawisk dobrze znanych i zbadanych, jak nadużywanie alkoholu czy narkomania, pojawiają się i nasilają zjawiska do tej pory mniej eksponowane: żebractwo, uzależnienie od sekt, tzw. seks-biznes z udziałem nieletnich. Z socjologicznej i pedagogicznej perspektywy niewątpliwym zagrożeniem jest agresja wśród młodzieży, rozwijająca się na tym tle przestępczość gwałtowna. Wszystkie te zjawiska cechuje znaczna dynamika i niepokojące obniżanie się granicy wieku osób dopuszczających się tych czynów lub uczestniczących w danym procederze. Zasięg tych zjawisk dawno już przekroczył obszary tzw. środowisk zagrożonych, obciążonych znacznym ryzykiem z rangi istniejących tu silnych generacyjnych transmisji kulturowych. Coraz częściej sprawcami wielu czynów jest młodzież wywodząca się ze środowisk niezaburzonych (por. B. Urban (red.) 2000). Poznanie istoty zmian, jakim podlegają zjawiska patologiczne, wymaga konsekwentnych analiz zarówno opisujących i interpretujących zachodzące w strukturze zjawiska przemiany, jak i koncentrujących się na ustalaniu wszechstronnych zależności. W obu bowiem przypadkach uzyskane informacje można powiązać z działaniami profilaktycznymi i resocjalizacyjnymi.Niniejsza publikacja, zawierająca opracowania m.in. pedagogów, psychologów i socjologów, podzielona została na dwie części. W pierwszej znalazły się opracowania dotyczące przejawów zachowań z obszaru patologii społecznej ujętych w aspekcie fenomenologicznym i etiologicznym, natomiast w drugiej części zawarto propozycje wskazujące na niektóre możliwości przeciwdziałania tym zjawiskom i ograniczania ich zasięgu. W opracowaniu podjęto m.in. problematykę żebractwa wśród najmłodszych, zjawiska jeszcze bardzo mało znanego, ale stwarzającego liczne zagrożenia, ujęty w bardzo szerokim zakresie problem uzależnień, zachowań agresywnych wśród młodzieży, a także powiązanej z tym przestępczości gwałtownej. Wiele opracowań, oprócz opisu zjawiska, zawiera interpretację etiologiczną, opartą na badaniach empirycznych.Z kolei wśród propozycji dotyczących przeciwdziałań zjawiskom patologii społecznej wskazano m.in. na możliwości wykorzystania w tym zakresie pomocy psychologicznej online, a także form opieki zastępczej, która może stanowić istotny czynnik sprzyjający zmniejszaniu zagrożenia uwikłania się w zachowania patologiczne przez młode pokolenie.Teresa SołtysiakMałgorzata Kowalczyk-Jamnicka

Sprawdź dostępność, zarezerwuj (zamów):

(kliknij w nazwę placówki - więcej informacji)