Biblioteka Publiczna

Polska droga od komunizmu : refleksje nad historią i polityką 1956-2006

Autor: Pełczyński, Zbigniew A.

Notka biograficzna

W artykułach, esejach, prelekcjach i wywiadach zawartych w tej książce znać tradycję naukową Uniwersytetu Oksfordzkiego, gdzie Autor studiował, a potem wykładał nauki polityczne. Ich wątkiem przewodnim jest analiza in statu nascendi procesu powolnego rozkładu komunizmu.Po upadku systemu stalinowskiego w Polsce Zbigniew Pełczyński, jako jeden z pierwszych, opisywał pojawianie się elementów pluralizmu politycznego w

jednopartyjnym systemie władzy, początkowo głównie za sprawą Kościoła katolickiego, potem przyjmujące pełniejszą postać "opozycji demokratycznej" i osiągające kulminację w powstaniu NZSS "Solidarność". Zdaniem Autora stan wojenny i jego następstwa nie były zdolne zatrzymać na dłużej procesu pluralizacji. W wykładzie "The Polish Road from Communism" wygłoszonym w Oksfordzie latem 1982 roku przewidział - na podstawie analizy głównych trendów społecznych i ustrojowych w PRL - nieunikniony koniec komunizmu w jego tradycyjnej postaci.Profesor Zbigniew Pełczyński, zdumiony i uszczęśliwiony pokojowym przejęciem władzy przez siły opozycyjne w 1989 r., od samego początku dostrzegał jednak wiele przeszkód na drodze do stworzeniu demokratycznego państwa i społeczeństwa obywatelskiego, upatrując ich m.in. w słabym zakorzenieniu wartości demokratycznych w szerokich kręgach społeczeństwa, ucieczce w prywatność, przywiązaniu do państwowo-biurokratycznych raczej, niż obywatelskich procedur i słabej znajomość nowoczesnych zachodnich mechanizmów rządzenia, opartych na silnej, lecz odpowiedzialnej władzy wykonawczej. Demokracja w Polsce nazbyt często była i jest pojmowana jako słaba, rozparcelowana władza, przesadnie uczulona na zmienne nastroje wyborców.Książka jest pasjonującą biografią intelektualną uczonego, świadectwem zaangażowania w tworzenie ładu demokratycznego w Polsce. Jednocześnie jest relacją z historii najnowszej pisaną "na gorąco", ale z punktu widzenia politologa i filozofa polityki.

Sprawdź dostępność, zarezerwuj (zamów):

(kliknij w nazwę placówki - więcej informacji)

Pełczyński, Zbigniew A

Urodzony 29 grudnia 1925 w Grodzisku Mazowieckim – polski filozof, emerytowany profesor filozofii politycznej Oxford University. W czasie II wojny światowej był żołnierzem Armii Krajowej, przyjął pseudonim Jagiełło. Brał udział w powstaniu warszawskim. Po wojnie wyemigrował do Wielkiej Brytanii, gdzie następnie przyjął tamtejsze obywatelstwo. Honorowy obywatel Grodziska Mazowieckiego. Na Uniwersytecie St Andrews w Szkocji studiował ekonomię i nauki polityczne, a następnie na Uniwersytecie Oksfordzkim filozofię polityczną i politologię. W 1956 obronił pracę doktorską w [>>] zakresie filozofii politycznej Georga Hegla. W 1953 rozpoczął pracę wykładowcy na Uniwersytecie Oksfordzkim. Wykładał głównie filozofię polityczną, systemy polityczne, historię myśli społecznej i politycznej, przemiany polityczne w Europie Środkowo-Wschodniej oraz historię powojenną Polski. Wśród studentów, którzy uczęszczali na jego zajęcia byli późniejsi członkowie parlamentu brytyjskiego, senatorowie amerykańscy, premier Węgier – Viktor Orbán oraz Bill Clinton. Ten ostatni przez pewien czas znajdował się pod opieką naukową polskiego profesora i napisał pod jego okiem esej dotyczący problemów Związku Radzieckiego. Poza pracą dydaktyczną, organizował stypendia w Oksfordzie dla naukowców i studentów z Europy Środkowej i Wschodniej. W ramach samego tylko Oxford Colleges Hospitality Scheme od roku akademickiego 1982/1983 z gościny oksfordzkich college’ów skorzystało 140 Polaków. Oprócz tego programu były także inne. W sumie w ciągu 15 lat wyjechało na Uniwersytet Oksfordzki ok. 1300 osób z Europy Środkowo-Wschodniej. Pełczyński jest członkiem honorowym Collegium Invisibile. Angażował się także w działalność polityczną. Na początku lat 90. był doradcą Komisji Konstytucyjnej Sejmu RP i członkiem Rady Premiera ds. kształcenia urzędników państwowych, a także konsultantem EWG i OECD ds. programów reformy władz i administracji publicznej. Nadal aktywnie uczestniczy w życiu publicznym. Zarówno w Polsce, jak i Wielkiej Brytanii pełni wiele funkcji społecznych, m.in. jest przewodniczącym Stefan Batory Trust w Oksfordzie organizacji zajmującej się promocją edukacji, nauki kultury polskiej, członkiem Rady Powierniczej Polonia Aid Foundation Trust z siedzibą w Londynie. W 1988 w imieniu George’a Sorosa założył w Polsce Fundację im. Stefana Batorego. Obecnie jest członkiem Rady Fundacji. W 1994 założył Szkołę dla Młodych Liderów Społecznych i Politycznych obecnie Fundacja Szkoła Liderów i nadal nią kieruje. Oto jak opisywał kwestię kształcenia młodych liderów społecznych i politycznych: „Potencjalni liderzy są wszędzie, a my potrafimy ich odnaleźć i wesprzeć. Potrafimy jeszcze więcej: pomagamy uwierzyć, że można wszystko zmienić na lepsze, wystarczy tylko chcieć”. Jest również wiceprezesem Instytutu Studiów Polsko-Żydowskich The Institute for Polish-Jewish Studies, powstałego 1984, będącego „edukacyjną organizacją non-profit, zajmującą się zachowaniem historii Żydów polskich na forum międzynarodowym, publikowaniem wyników swoich badań, oraz skupianiem uwagi światowej opinii publicznej na tym, co jest najbardziej znaczące i najcenniejsze w dziedzictwie polskiej społeczności żydowskiej”. Instytut jest afiliowany przy Oxford Centre for Hebrew Jewish Studies.

Źródło: pl.wikipedia.org