Biblioteka Publiczna

Aksjologiczne i praktyczne aspekty integracji europejskiej

WstępWyraz Europa wraz ze słowami pochodnymi i ich synonimami należy do najpopularniejszych elementów w wokabularzu współczesnego dyskursu politycznego. Jednocześnie pojęcia te, wbrew potocznym mniemaniom, należą do bardziej kłopotliwych, albowiem ich pole semantyczne stale fluktuuje, przyczyniając się do nieporozumień interpretacyjnych. Wynika to chociażby z tego, że już sam termin Europa, będąc polifemem,

musi konotować różne skojarzenia. Dla zobrazowania trudności z tym związanych wystarczy przypomnieć kilka faktów. Jeżeli na Europę spojrzymy z punktu widzenia geografa, to powiemy, że jest to kontynent położony na półkuli północnej, którego trzon lądowy rozciąga się równoleżnikowo między ujściem rzeki Bajdaraty do Morza Karskiego (68ř 41‘ dł. geogr. wsch.) na wschodzie a przylądkiem Roca (9ř 27‘ dł. geogr. zach.) na zachodzie oraz południkowo między przylądkiem Marroqui (35ř 58‘ szer. geogr. pn.) na południu a przylądkiem Nordkyn (71ř 08‘ szer. geogr. pn.) na północy; że jej obszar obejmuje ok. 10 min km2, z czego na wyspy przypada ok. 0,7 min km2, na półwyspy - ok. 2,7 min km2, resztę zaś stanowi trzon lądowy; że granica Europy na południu przebiega wzdłuż północnych wybrzeży Morza Kaspijskiego, obniżeniem Kumsko-Manyckim, Morzem Azowskim i linią skłonu szelfowego Morza Czarnego, by przez Bosfor i Dardanele dojść do Morza Egejskiego i objąć Morze Śródziemne z większością wysp znajdujących się na jego obszarze; następnie przez Gibraltar granica wychodzi na atlantycki skłon szelfu, który w rejonie Wysp Brytyjskich występuje nawet ok. 1000 km od wybrzeża oraz obejmuje rozciągający się od Brytanii do Grenlandii Próg Wyvillc-Thomsona, z którego ponad poziom morza wznoszą się Wyspy Owcze i Islandia; następnie wzdłuż szelfu norweskiego granica biegnie Morzem Barentsa po Nową Ziemię, by wreszcie wschodnimi stokami Uralu i rzeką Embą dotrzeć ponownie do Morza Kaspijskiego1. Jeżeli jednak na Europę spojrzymy z punktu widzenia historyka, to zauważymy z jednej strony stałe rozrastanie się terytoriów obejmowanych interesującym nas pojęciem, z drugiej zaś umowność przyjmowanych na przestrzeni dziejów jej granic fizycznych i cywilizacyjnych, łącznie z tymi, które wyznaczają współcześni geografowie.

Sprawdź dostępność, zarezerwuj (zamów):

(kliknij w nazwę placówki - więcej informacji)