Sprawdź dostępność, zarezerwuj (zamów):
(kliknij w nazwę placówki - więcej informacji)
Wyp. nr 1
ul. Puławska 43
tel. 22 849 25 28
Sygnatura: 929 Cimelium
Numer inw.: 1983
Dostępność: tylko na miejscu
schowek
Notka biograficzna:
Stempowski, Stanisław
Stanisław Stempowski ur. 1870 w Hucie Czernielewickiej, zm. 11 stycznia 1952 w Warszawie – polski działacz społeczny, minister Ukraińskiej Republiki Ludowej.
Pochodził z polskiej rodziny ziemiańskiej osiadłej w XVII wieku na Ukrainie. Dzieciństwo spędził w majątku rodzinnym Huta Czernielewicka w guberni podolskiej, lata szkolne 1879-1888 w Krzemieńcu, a studia 1888-1892 w Dorpacie. W 1892 roku został aresztowany za działalność socjalistyczną, więziony w Rydze, odtransportowany przez Dyneburg, Witebsk, Smoleńsk, Orzeł i Kursk do Kijowa, opuścił więzienie w grudniu, poddany [>>] pod dozór policyjny w majątku rodzinnym Szebutyńce Podole do jesieni 1896 r. Z początkiem 1897 r. przebywał w Berlinie i w Paryżu, następnie 1897-1905 mieszkał w Warszawie, gdzie działał w Kole Oświaty Robotniczej, w latach 1900-1902 był członkiem komitetu redakcyjnego „Prawdy", a w 1902-1905 współzałożycielem i współredaktorem tygodnika socjalistycznego „Ogniwo". Po zamknięciu „Ogniwa" przez władze carskie, spędził dwanaście najszczęśliwszych lat 1906-1917 w majątku rodzinnym Winnikowce Podole.
W okresie 1917-1918 był współzałożycielem i prezesem Polskiej Centrali Demokratycznej na Ukrainie. Z ramienia tej organizacji został prezesem Naczelnego Komitetu Polskiego, który skupiał dziewięciu członków, to jest po trzech z Centrali Ludwik Klinger, sam Stempowski, Andrzej hrabia Chołoniewski, od obywateli Długołęcki, Kuroczycki, Nowicki i z PPS-u Witold Skarzyński, Kielczyk, Drucejło. W roku 1920 został ministrem rolnictwa a następnie ministrem zdrowia Ukraińskiej Republiki Ludowej, od 1921 członkiem zarządu Związku Zbliżenia Narodów Odrodzonych i współzałożycielem Instytutu Badania Spraw Narodowościowych, a także wieloletnim prezesem Towarzystwa Polsko-Ukraińskiego. W latach 1924-1939 kierował zorganizowaną przez siebie Biblioteką Ministerstwa Rolnictwa w Warszawie.
W okresie II wojny Å›wiatowej, kolejno przebywaÅ‚ w 1939-1940 w Å?ucku, BrzeÅ›ciu i Lwowie, 1940-1944 w Warszawie, 1944-1945 w DÄ…browie ZduÅ„skiej, od lipca 1945 r. znów w Warszawie zajmuje siÄ™ dziaÅ‚alnoÅ›ciÄ… literackÄ… i wydawniczÄ…. Od 1927 r. do Å›mierci byÅ‚ towarzyszem życia Marii DÄ…browskiej 1889-1965.
Stempowski został przyjęty do masonerii pod koniec 1921 r. loża „Kopernik", w 1923 r. został wielkim sekretarzem Wielkiej Loży Narodowej Polski, 1926-1928 - wielkim mistrzem WLN, w 1934-35 członkiem Komisji Rytów i Wielkiego Trybunału; w latach 1922-1929 był wielkim kanclerzem i sekretarzem generalnym Rady Najwyższej 33 i ostatniego stopnia Obrządku Szkockiego Dawnego i Uznanego na Polskę. 19 marca 1938 r. Stempowski, będący wówczas wielkim komandorem Rady Najwyższej, wystąpił z masonerii, a 26 października 1938 r., uprzedzając policyjną likwidację masonerii posiedzenie Wielkiej Loży Narodowej podjęło uchwałę o samorozwiązaniu się.
Ojciec Jerzego Stempowskiego "Pawła Hostowca".
Źródło: https://pl.wikipedia.org
Inne pozycje tego autora w zbiorach biblioteki:
