Sprawdź dostępność, zarezerwuj (zamów):
(kliknij w nazwę placówki - więcej informacji)
CzN nr XXI
ul. Bukietowa 4A
tel. 22 898 30 33
Sygnatura: 3084
Numer inw.: 3084
Dostępność: tylko na miejscu
schowek
Notka biograficzna:
Ajdukiewicz, Kazimierz
Kazimierz Ajdukiewicz ur. 12 grudnia 1890 w Tarnopolu, zm. 12 kwietnia 1963 w Warszawie – polski filozof i logik, reprezentant szkoły lwowsko-warszawskiej, profesor Uniwersytetu Jana Kazimierza, Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza i Uniwersytetu Warszawskiego, członek rzeczywisty Polskiej Akademii Nauk, członek Polskiej Akademii Umiejętności.
W 1912 uzyskał stopień doktora filozofii na podstawie rozprawy O stosunku aprioryzmu przestrzeni u Kanta do kwestii genezy wyobrażenia przestrzeni, napisanej pod kierunkiem Kazimierza Twardowskiego. W 1913 zdał egzamin państwowy na nauczyciela [>>] matematyki w szkole średniej. Odczuwał jednak potrzebę pogłębienia wykształcenia filozoficznego, podjął więc dalsze studia na Uniwersytecie w Getyndze. Tam w latach 1913–1914 słuchał wykładów z filozofii Edmunda Husserla i Leonarda Nelsona oraz Davida Hilberta z matematyki i logiki. Poglądy Hilberta na naturę matematyki wywarły znaczny wpływ na rozwój poglądów filozoficznych Ajdukiewicza, co widoczne jest zwłaszcza w jego pracy habilitacyjnej.
Do głównych zainteresowań badawczych Ajdukiewicza należały semiotyka, epistemologia i ogólna metodologia nauk. Przez wszystkie okresy rozwoju jego myśli bliski był mu antyirracjonalizm i empiryzm, przy czym początkowo bliski był mu pozytywizm, od którego oddalał się od połowy lat 30.
Najbardziej znanym poglądem filozoficznym Ajdukiewicza jest sformułowany w latach 30. radykalny konwencjonalizm, nawiązujący do konwencjonalizmu Henriego Poincarégo. Według konwencjonalizmu aksjomaty nauk dedukcyjnych i teorie nauk empirycznych mają charakter konwencji – przyjęcie takich konwencji ma na celu ułatwienie porozumienia się między uczonymi i ułatwienie opisu świata. O tym, jakie konwencje spośród możliwych należy wybrać, decyduje ich prostota i estetyka. Ajdukiewicz postawił jednak tezę mocniejszą: konwencjonalny charakter mają według niego nie tylko teorie naukowe, ale to same konwencje językowe decydują o uznaniu lub odrzuceniu zdań obserwacyjnych. Umowny charakter mają w języku nie tylko postulaty znaczeniowe, takie jak z góry przyjęte definicje terminów, ale też reguły logiczne i dyrektywy empiryczne, czyli reguły uznawania zdań empirycznych. W konsekwencji nasz obraz świata zależny jest od doboru aparatury pojęciowej i wraz z jej zmianą może sam ulegać przemianie. W późniejszych latach Ajdukiewicz, przede wszystkim pod wpływem Alfreda Tarskiego, odrzucił radykalny konwencjonalizm stając się zwolennikiem radykalnego empiryzmu.
Ajdukiewicz jest także jednym z najważniejszych logików polskich. Jest autorem pierwszych w Polsce 1920 nowoczesnych sformułowań definicji dowodu, wynikania i twierdzenia, przygotowujących grunt dla twierdzenia o dedukcji Alfreda Tarskiego z 1921. Wszechstronnie opracował zagadnienia definicji, w tym zwłaszcza definicji nominalnej jako środka przekładu, i klasyfikacji rozumowań wraz z koncepcją racjonalności rozumowań. Nowatorski charakter ma jego logika pytań. Ajdukiewicz opracował także nowy, przejrzysty system analizy kategorii semantycznych oraz kryterium poprawności syntaktycznej wyrażeń złożonych. W zakresie logiki formalnej opracował reguły odrzucania niepoprawnych trybów tradycyjnej logiki arystotelesowskiej.
Ajdukiewicz wywarł znaczny wpływ na polską filozofię, logikę oraz całą naukę i kulturę nie tylko jako znaczący uczony, ale też jako animator życia naukowego, dydaktyk i wychowawca, metodolog nauki, twórca programów badań. W zakresie logiki i metodologii nauki wprowadził do polskiej kultury logicznej i filozoficznej całe nowe dziedziny, dyscypliny naukowe i obszary zainteresowań, utworzył całe programy badawcze, w których realizacji brali udział polscy naukowcy. Własnymi pracami inspirował rozległe polemiki i dyskusje naukowe. Pozostawił bardzo wielu uczniów, wśród których było wielu wybitnych, znanych na całym świecie uczonych, a do dziś jego wpływ na myśl polską jest bardzo wyraźny.
Źródło: https://pl.wikipedia.org
Inne pozycje tego autora w zbiorach biblioteki:
