Portret Ignacego Jana Paderewskiego

„Mistrz Paderewski”

Był genialnym pianistą, którego koncerty zachwycały elity europejskie i amerykańskie XIX/XX wieku, z królową Wiktorią na czele. Podziwiany i oklaskiwany, zgromadził znaczący majątek. Na początku lat 20., koncertując w USA, zarobił… 500 tysięcy dolarów, co wówczas stanowiło kwotę astronomiczną!

Przez całe swoje życie nie szczędził grosza z owego majątku na działalność filantropijną oraz wszelkie działania związane ze sprawą polską i Polakami. Konia z rzędem temu, kto dziś wie, że to właśnie Ignacy Jan Paderewski ufundował w Krakowie, w roku 1910, monumentalny pomnik triumfu grunwaldzkiego, na pięćsetlecie bitwy. Również w czasie I wojny światowej był czołową osobistością – obok Henryka Sienkiewicza – utworzonego w Vevey Szwajcarskiego Komitetu Generalnego Pomocy Ofiarom Wojny w Polsce. Ponadto zawsze przed swymi koncertami przemawiał w imieniu Polaków – narodu bez państwa. Jego wielka popularność i szacunek, jakim darzyły go amerykańskie elity polityczne, przyniosły wymierne efekty polityczne. Nie ulega wątpliwości, że bez talentów dyplomatycznych Paderewskiego, jego przyjaźni z Edwardem Housem (szarą eminencją amerykańskiej polityki w czasach prezydentury Wilsona), wreszcie nadzwyczaj skutecznemu lobbingowi mistrza fortepianu, sprawa odzyskania niepodległości Polski nie stałaby się jedną z najważniejszych spraw amerykańskiej wizji świata. W ogłoszonej przez prezydenta Wilsona słynnej deklaracji pokojowej, znanej jako „czternaście punktów Wilsona” przedostatni punkt poświęcony był powstaniu niepodległego państwa polskiego… Nikt poza Paderewskim – może z wyjątkiem Zbigniewa Brzezińskiego – nie okazał się tak skutecznym lobbystą polskich interesów w USA.

Jego przyjazd do Poznania 26 grudnia 1918 roku był jednym z głównych impulsów do wybuchu Powstania Wielkopolskiego – jedynego zwycięskiego z długiego szeregu naszych wystąpień insurekcyjnych. 16 stycznia 1919 roku Paderewski stanął na czele rządu odrodzonej Rzeczypospolitej, w znacznej mierze przyczyniając się do stabilizacji w tym trudnym okresie dla naszego państwa. Był także jednym z czołowych architektów polskiego sukcesu podczas rozgrywki dyplomatycznej w trakcie konferencji pokojowej w Wersalu.

O tych oraz innych, zdecydowanie mniej znanych fragmentach życia Ignacego Jana Paderewskiego, będą mogli się Państwo dowiedzieć z biografii wielkiego polskiego artysty autorstwa Adama Zamoyskiego. Twórca ten, urodzony w 1949 roku w Nowym Yorku, wykształcony w Wielkiej Brytanii, jest publicystą i historykiem, autorem m.in. biografii Chopina, Napoleona oraz książki o wojnie 1920 roku.

 

Robert Radzik
Dział Strategii Rozwoju i Promocji

 

Autor: Adam Zamoyski
Tytuł: Paderewski
Wydawnictwo: Państwowy Instytut Wydawniczy, 1992, 2010 Warszawa
Książka znajduje się w katalogach biblioteki pod linkami:
https://www.bpmokotow.waw.pl/opac/detail.php?PozycjaOpisy=20180111140351077474
https://www.bpmokotow.waw.pl/opac/detail.php?PozycjaOpisy=20100531182350057952