Odwrotna strona medalu. Robert z Wiktorskiej poleca książkę historyczną

Dla miłośników historii, zwłaszcza tych, którzy chcą więcej wiedzieć o relacjach polsko-rosyjskich, mamy wyjątkową lekturę. Poniżej recenzja naszego bibliotekarza Roberta Radzika z Czytelni Naukowej nr IV przy ul. Wiktorskiej.

To może nie być łatwa lektura, ale z pewnością ciekawa. Oto, co pisze o książce Mariusza Świdera pt. „Jak Polacy budowali Rosję” (wyd. Wektory 2024), nasz bibliotekarz.

Odwrotna strona medalu, czyli „Jak Polacy budowali Rosję”

Historia polityczno-militarna ostatnich kilku wieków zdominowała wzajemne relacje polsko-rosyjskie. Jej kamieniami milowymi była najpierw zaciekła rywalizacja obu państw w Europie Wschodniej, następnie ponadwiekowa epopeja polskich powstań i konspiracji niepodległościowych, a wreszcie XX-wieczne zmagania z sowieckim komunizmem.

Istnieje jednak w historii obu państw i narodów zupełnie nieznany rozdział, który opisał Mariusz Świder. Politolog i arabista oraz dyplomata w jednej osobie, w świetnie napisanej 600-stronicowej gawędzie pod tytułem „Jak Polacy budowali Rosję” (wyd. Wektory 2024), wydobył z otchłani niewiedzy i zapomnienia dziesiątki i setki Polaków, którzy w istotny sposób przyczynili się do budowy państwa rosyjskiego. Byli wśród nich czołowi luminarze nauki, wykładowcy akademiccy, inżynierowie i architekci, lekarze i prawnicy, podróżnicy i generałowie etc. 

Przykłady? Proszę bardzo. Inżynier Andrzej Pszenicki był konstruktorem zwodzonego mostu pałacowego na rzece Newie w Petersburgu. Inny z wielkich polskich inżynierów, Stanisław Kierbedź ,w 1850 roku zakończył ośmioletnią budowę ponad 300-metrowego, pierwszego stałego mostu w historii Petersburga. Dziewięć lat później rozpoczął budowę stałego mostu żelaznego w Warszawie, realizując w ten sposób… uchwałę Sejmu Wielkiego I Rzeczypospolitej z lat 1788-1792!

Jego bratanek – także Stanisław – na przełomie XIX i XX wieku zarządzał budową Kolei Wschodniochińskiej stanowiącej ważną część Kolei Transsyberyjskiej. Z kolei Kazimierz Wacław Karaffa-Korbut, syn powstańca styczniowego, zesłanego do Turkiestanu, uważany jest za jednego z głównych badaczy wszechstronnych badań nad higieną.

Wybitną karierę w Rosji zrobił nieznany właściwie dziś nikomu wybitny uczony i odkrywca, doktor Napoleon Nikodem Cybulski. Dla medycyny odkrył adrenalinę i stał się „ojcem endokrynologii”. Na początku XX wieku prowadził nowatorskie badania nad elektroencefalografią  i prawdopodobnie był pierwszym badaczem na świecie, który zarejestrował EEG kory mózgowej.

To naprawdę tylko nieliczne przykłady fascynujących ludzi zapomnianych przez historię oraz ich nie mniej zadziwiające kariery i dokonania. Oprócz ogromu pracy (i serca!) autora podkreślić należy barwny język przekazu, co w połączeniu z imponującą zawartością stanowi o wartości dzieła, które zasługuje na określenie opowieści o „polskiej” Rosji. Gorąco zachęcam do zapoznania się z tą pozycją!