Biblioteka Publiczna

Nad Niemnem

Autor: Orzeszkowa, Eliza

Notka biograficzna

Nad Niemnem - opis wydawcy.
Nad Niemnem - łatwo przeczytasz i łatwo zdasz.

Nad Niemnem Elizy Orzeszkowej jest zaliczana do najwybitniejszych powieści okresu pozytywizmu. Jest to ważna pozycja na liście lektur uzupełniających w szkole średniej, dlatego dobrze jest zapoznać się nie tylko z jej treścią, ale również z opracowaniem, które pomoże bez trudu i z powodzeniem zdać test lub

sprawdzian czy napisać wypracowanie z tej lektury. Najnowsze wydanie Nad Niemnem w twardej oprawie zawiera: komentarze boczne w treści lektury (wraz z indeksem na końcu), pewniaki na teście (w opracowaniu), krótkie i pełne opracowane (wraz ze streszczeniem) oraz rysunki stanowiące ilustrację do powieści.

Pozytywistyczna powieść o ważnych wyborach.

Nad Niemnem to powieść o mieszkańcach szlacheckiego dworu w Korczynie oraz wsi Bohatyrowicze na Litwie. W tle losów bohaterów pojawia się tragedia powstania styczniowego, o której w tamtych czasach nie można było mówić głośno. Wątek miłosny jest bardzo ciekawe ukazany: uboga szlachcianka Justyna Orzelska, która w młodości przeżyła niespełnioną miłość do bogatego, ale zepsutego panicza, staje przed wyborem męża. Oświadcza się jej uważany za bardzo dobrą partię Teofil Różyc, znudzony życiem arystokrata, dekadent i morfinista (narkoman). Jednocześnie między Justyną a pochodzącym ze schłopiałej zaściankowej szlachty Janem Bohatyrowiczem rodzi się prawdziwe uczucie. Pójście za głosem serca oznacza społeczną degradację, ale gwarantuje szczęście i miłość oraz poczucie godności i użyteczności, które daje życie z pracy rąk własnych.

Na powieść składają się trzy tomy. Krótkie opracowanie zawiera najważniejsze informacje o powieści, krótkie streszczenie, oraz motywy występujące w utworze i których można się spodziewać podczas omawiania lektury na lekcjach polskiego. Natomiast w pełnym opracowaniu uczeń znajdzie podstawowe informacje z biografii autorki, krótką genezę utworu, wyjaśnienie tytułu, konkretne informacje o czasie i miejscu akcji, charakterystykę najważniejszych bohaterów utworu, plan wydarzeń, który ułatwi zorientowanie się w fabule powieści oraz streszczenie kolejnych rozdziałów. Na końcu opracowanie zamieszczona jest problematyka dzieła, informacje o jego gatunku, rodzaju literackim i budowie oraz bardzo przydatny indeks komentarzy.

Najnowsze wydanie powieści Nad Niemnem w twardej oprawie ma bardzo poręczny format B5. Zostało bardzo starannie opracowane redakcyjnie i graficznie, a przede wszystkim zawiera wszystko, co należy o tej książęce wiedzieć i o co pytają w szkole nauczyciele. Opracowanie tej lektury uzupełniającej nie zawiera natomiast żadnych zbędnych informacji, które nie przydadzą się podczas omawiania w szkole, a dzięki indeksowi komentarzy uczeń szybko i łatwo odnajdzie potrzebny fragment powieści.

Sprawdź dostępność, zarezerwuj (zamów):

(kliknij w nazwę placówki - więcej informacji)

Orzeszkowa, Eliza

Orzeszkowa Eliza, z domu Pawłowska, secundo voto Nahorska, ur. 6 VI 1841, Milkowszczyzna, zm. 18 V 1910, Grodno, pisarka i publicystka, autorka Nad Niemnem. W 1852–57 kształciła się na pensji sakramentek w Warszawie, gdzie poznała M. Wasiłowską, późniejszą Konopnicką. Po ślubie z P. Orzeszko 1858 zamieszkała w jego majątku w Ludwinowie koło Kobrynia, włączając się w działalność środowiska powstańców 1863–64. W swoim dworze ukrywała R. Traugutta, następnie przewiozła go do granicy Królestwa Polskiego. Po zesłaniu męża w głąb Rosji powróciła do Milkowszczyzny [>>] uzyskała unieważnienie małżeństwa. Od 1869 mieszkała w Grodnie. W 1879–82 była współwłaścicielką wypożyczalni i księgarni wydawniczej w Wilnie, publikującej polskie książki i kalendarze. Po zamknięciu firmy przez władze rosyjskie Orzeszkowa została skazana na kilkuletnie internowanie w Grodnie; mieszkała tam do końca życia. W 1894 poślubiła S. Nahorskiego. Twórczość wczesna Od 1866 współpracowała z czasopismami warszawskimi: m.in. „Tygodnikiem Ilustrowanym” tu debiutowała Obrazkiem z lat głodowych i „Gazetą Polską” tu m.in. artykuły O „Historii cywilizacji angielskiej” przez Henryka Tomasza Buckle’a oraz Kilka uwag nad powieścią. Ówczesny pozytywistyczny światopogląd kształtowała na lekturach H.T. Buckle’a, J.S. Milla, H. Spencera, przez pewien czas była także zafascynowana materializmem m.in. J. Moleschott. W początkach jej twórczości literackiej dominowały utwory tendencyjne, podejmujące najbardziej aktualne problemy życia współczesnego Ostatnia miłość 1868, Na prowincji 1870, W klatce 1870, Pan Graba 1872, Rodzina Brochwiczów 1876. Szczególną popularność zdobyła powieść Marta 1873, ukazująca tragedię kobiety nieprzystosowanej do samodzielnego życia; tzw. kwestii kobiecej Orzeszkowa poświęcała także wypowiedzi publicystyczne Kilka słów o kobietach 1873, O kobiecie 1891. Twórczość dojrzała Najdojrzalsze jej dzieła, podejmujące konflikty społeczne i narodowe, powstały w okresie realizmu. Jako zwolenniczka tego kierunku pisarka wypowiedziała się w rozprawach O powieściach Teodora Tomasza Jeża z rzutem oka na powieść w ogóle „Niwa” 1879 oraz o powieściach J.I. Kraszewskiego w Księga jubileuszowa... J.I. Kraszewskiego 1880. W powieści Meir Ezofowicz t. 1–2 1878 ukazała małomiasteczkowe środowisko żydowskie, jego stosunek do społeczeństwa polskiego, zarówno wobec współczesnego ruchu asymilacji haskala, jak i faktów historycznych. Nad Niemnem Żywotne problemy współczesności Eliza Orzeszkowa podjęła m.in. w powieści Cham 1888 oraz w utworze o wymiarach epopei porównywanym z Panem Tadeuszem A. Mickiewicza — Nad Niemnem t. 1–3 1888, film w reż. Z. Kuźnickiego 1987, przedstawiającym rozległą panoramę społeczeństwa na tle procesów dziejowych z istotnym motywem powstania styczniowego 1863–64 przywołanego w retrospekcji przy użyciu języka ezopowego. Orzeszkowa, niechętna wówczas cywilizacji miejskiej, wydobywała wartości tkwiące w środowisku wiejskim, żyjącym w symbiozie z naturą. Opowiadania, publicystyka i późne powieści Podobną problematyką zajmowała się w zbiorach nowel i opowiadań, zwłaszcza Z różnych sfer t. 1–3 1879–82. Kwestie współczesności analizowała w artykułach i rozprawach publicystycznych m.in. Patriotyzm i kosmopolityzm 1880, O Żydach i kwestii żydowskiej 1882. Studiowała dzieła E. Renana, poświęciła mu także obszerne studium „Ateneum” 1886. Uważając swój pozytywizm za „błąd młodego umysłu”, z krytycznym dystansem obserwowała poczynania młodego pokolenia i zjawiska zapowiadające koniec wieku. Rozrachunek z postawami karierowiczów, sceptyków i materialistów zawarła w zbiorze opowiadań Melancholicy 1896 oraz w powieściach: Dwa bieguny 1893, Australczyk 1896, Argonauci 1900, Ad astra 1904. Dla Orzeszkowej praca nad rozwojem kraju i doskonaleniem własnego środowiska była realizacją testamentu powstańców. Do wydarzeń 1863–64 powróciła w zbiorze opowiadań Gloria victis 1910. Przez całe życie tworzyła swoje niepowtarzalne dzieło — korespondencję wydano około 3000 listów, która dla oddalonej od głównych skupisk ówczesnego życia i osamotnionej pisarki była najważniejszą formą kontaktu ze światem i stanowiła autentyczny zapis jej przeżyć i myśli. Zmarła 18 V 1910 w Grodnie. Znaczenie Twórczość Elizy Orzeszkowej, dokumentująca życie społeczeństwa polskiego na ziemiach wschodnich w 2. połowie XIX w., cieszyła się znaczną popularnością inspirowała m.in. S. Żeromskiego, W.S. Reymonta, M. Dąbrowską, a ona sama stała się autorytetem dla współczesnych: 1891 i 1906 zorganizowano jubileusz jej pisarstwa, dwukrotnie wysuwano jej kandydaturę do Nagrody Nobla 1905, 1909.

Źródło: encyklopedia.pwn.pl

---

Inne pozycje tego autora w zbiorach biblioteki: