Stanowiąca fabularną całość niedokończona mini powieść Leopolda Tyrmanda.Chwila, w której poznajemy Jana Franciszka Stukułkę, porucznika służby czynnej 305 pułku piechoty, jest cząstką drugiego dnia wojny, kiedy to Polska stała się początkowo natchnieniem świata, później zaś, pod koniec — nieodzownym elementem popularnej gry pt. "co mam zrobić z tym fantem, który trzymam w
ręku?"Podążamy za porucznikiem Stukułką drogami kampanii wrześniowej, a następnie stajemy się świadkami jego działalności konspiracyjnej, dzięki której podróżujemy po okupowanej Polsce, od Warszawy przez Kraków, Wilno.Jak zwykle u Tyrmanda opowieść pełna jest celnych obserwacji , anegdot i opowiastek romansowych. Jak zwykle też dostrzegamy w nich fragmenty jego biografii. Opowieść kończy się decyzją bohatera, by wyjechać do Niemiec. Wszak najciemniej jest pod latarnią.
Leopold Tyrmur. 16 maja 1920 w Warszawie, zm. 19 marca 1985 w Fort Myers – polski pisarz i publicysta, popularyzator jazzu w Polsce.
Leopold Tyrmurodził się w zasymilowanej rodzinie żydowskiej. Dziadek ze strony ojca, Zelman Tyrmand, był członkiem zarządu warszawskiej synagogi Nożyków. Ojciec, Mieczysław Tyrmand, miał hurtownię skór. Matką Tyrmanda była Maryla Oliwenstein. Jego rodziców podczas wojny wywieziono do Majdanka, tam zginął jego ojciec. Matka przeżyła wojnę, wyjechała do Izraela. Tyrmnie ukrywał, że pochodzi z rodziny mieszczańskiej, ale nie wspominał o swoim [>>] pochodzeniu; na kartach Dziennika 1954 rozważał skandynawską etymologię swojego nazwiska. Dopiero w wydaniu z lat 70. stwierdza, że być może stworzył je po prostu Ernst Theodor Amadeus Hoffmann który w XIX w. wymyślał nazwiska warszawskim Żydom.
W 1938 Tyrmukończył warszawskie gimnazjum im. Jana Kreczmara. Wyjechał wtedy do Paryża, gdzie przez rok studiował na wydziale architektury Państwowej Wyższej Szkoły Sztuk Pięknych w Paryżu. Zetknął się tam po raz pierwszy z zachodnioeuropejską kulturą oraz amerykańską muzyką jazzową. Obie te fascynacje pozostawiły trwały ślad w jego twórczości.
W kwietniu 1955 ożenił się ze studentką ASP, Małgorzatą Rubel-Żurowską, ich małżeństwo nie przetrwało długo. Drugą żoną Tyrmanda została pod koniec lat 50. dziennikarka „Przekroju” ds. mody, późniejsza projektantka Barbara Hoff.
W sierpniu 1971 ożenił się po raz trzeci – z Mary Ellen Fox, swoją czytelniczką, doktorantką iberystyki na Uniwersytecie Yale’a. W styczniu 1981 urodziły im się bliźnięta: Rebecca i Matthew. 19 marca 1985, w wieku 65 lat, Tyrmzmarł na zawał serca podczas wakacji w Fort Myers na Florydzie. Został pochowany na cmentarzu Wellwood w Pinelawn w Long Island.
Proza
1948: Hotel Ansgar
1955: Zły
1957: Gorzki smak czekolady Lucullus
1961: Filip
1967: Życie towarzyskie i uczuciowe
1975: Siedem dalekich rejsów
1990: Wędrówki i myśli porucznika Stukułki nieukończone
Pokój ludziom dobrej woli – zbiór w formie książkowej tekstów Leopolda Tyrmanda drukowanych w latach 1946–1963 w prasie polskiej.
Dziennik
1980: Dziennik 1954 wersja oryginalna 1999. Angielskie tłumaczenie wersji z 1980 r.: Diary 1954, Northwestern University Press, Chicago, 2014, ISBN 978-0-8101-2951-1 tłumacze: Anita K. Shelton i A.J. Wrobel
Listy
Sławomir Mrożek, Leopold Tyrmand, W emigracyjnym labiryncie. Listy 1965-1982, wstęp i oprac. Dariusz Pachocki, posłowie. T. Nyczek, Kraków 2017.
Wybrana publicystyka
1967: Fryzury Mieczysława Rakowskiego „Kultura”, nr 10
1967: Porachunki osobiste „Kultura”, nr 3
1985: The Ugly Beautiful People: Essays on Liberal Culture
Zbiory esejów i publicystyki
1957: U brzegów jazzu
1970: Notebooks of Dilettante, w polskim wydaniu Zapiski dyletanta w tłumaczeniu Małgorzaty Wolanin 1991
1972: The Rosa Luxemburg Contraceptive Cooperative. A Primer on Communist Civilization, w polskim wydaniu Cywilizacja komunizmu 1972
1975: Tu w Ameryce, czyli dobre rady dla Polaków
Dramat
1961: Polacy, czyli pakamera „Dialog”, nr 6
Scenariusz
1963: Niebo – projekt scenariusza „Dialog”, nr 6
Filmografia
Jako aktor
1962: Jutro premiera - pisarz w Klubie Literatów, znajomy Wiewiórskiego
Jako scenarzysta
1955: Trzy starty
1963: Naprawdę wczoraj
