Urodzony: 30 października 1821
Zmarły: 28 stycznia 1881
Rosyjski powieściopisarz.
Studiował w Petersburgu inżynierię. Początkowo zarabiał jako tłumacz. Już pierwsza powieść „Biedni ludzie” 1845, wydanie polskie 1929 przyniosła mu wielki sukces. W kolejnych stał się mistrzem analizy psychologicznej. Tworzył prozę na pograniczu realności i wyobraźni. Był zafascynowany irracjonalnymi pierwiastkami natury ludzkiej oraz walką dobra ze złem czającym się wszędzie. Tu: „Sobowtór” 1846, wydanie polskie 1962, „Białe noce” 1848, wydanie polskie 1902.
Na dalszą [>>] twórczość wywarło silny wpływ aresztowanie go za działalność polityczną, wyrok śmierci 1849 zamieniony na katorgę i służbę wojskową, które to przeżycia znalazły oddźwięk m.in. we „Wspomnieniach z domu umarłych” 1860-1862, wydanie polskie 1897. Atakował ówczesny indywidualizm filozoficzny, dopatrując się w nim destrukcyjnego wpływu na człowieka i jego moralność, m.in. w „Notatkach z podziemia” 1864, wydanie polskie 1929 oraz w „Zbrodni i karze” 1866, wydanie polskie 1887-1888.
Mimo sukcesu jednej z najwybitniejszych swoich powieści - „Zbrodni i kary” – popadł w długi i uciekł przed wierzycielami za granicę 1867-1871, gdzie wydał „Idiotę” 1868, wydanie polskie 1909 oraz „Biesy” 1872, wydanie polskie 1908. Ta druga powieść przyniosła mu europejski rozgłos. W „Braciach Karamazow” 1879-1880, wydanie polskie 1913 potępił zarówno kapitalistyczną cywilizację, jak ruchy socjalistyczne i rewolucyjne, zarzucając im zagubienie wartości chrześcijańskich i opowiadając się stanowczo przeciwko ateizmowi. Był pisarzem pełnym moralnej pasji, nowatorem artystycznym wahającym się między skrajnym sceptycyzmem i nadzieją. Jest jednym z największych pisarzy czasów nowożytnych, wywarł duży wpływ na literaturę światową. W polskich przekładach także: „Dzieła” 1928-1929, „Z pism” tom 1-11, 1955-1964.
