Biblioteka Publiczna

Czarna Perełka

Autor: Kraszewski, Józef Ignacy

Notka biograficzna

Sprawdź dostępność, zarezerwuj (zamów):

(kliknij w nazwę placówki - więcej informacji)

Kraszewski, Józef Ignacy

Kraszewski Józef Ignacy, pseud. B. Bolesławita, ur. 28 VII 1812, Warszawa, zm. 19 III 1887, Genewa, powieściopisarz, poeta, publicysta, historyk, wydawca, działacz społeczny. 1830 uczestnik spisku przedpowstaniowego w Wilnie 1831–32 więziony, 1841–51 wydawca i redaktor „Athenaeum”; początkowo w kręgu koterii petersburskiej, stał się w ciągu lat 50. rzecznikiem umiarkowanych idei liberalno-demokratycznych 1858 upomniany na audiencji przez papieża Piusa IX za „niemoralną” tendencję dzieł, antycypujących program pozytywizmu; 1859–62 redaktor „Gazety Codziennej” od [>>] 1861 „Gazeta Polska”; 1863 zagrożony aresztowaniem wyjechał z Warszawy i osiadł w Dreźnie; zwalczał w prasie europejską antypowstaniową propagandę rosyjską, po klęsce powstania zaś tendencje konserwatywno-ugodowe i ultramontańskie w kraju „Z roku... Rachunki” 1867–70, rozwijał także działalność przeciw zaborcom 1883–85 więziony w Moabicie i Magdeburgu za współpracę z wojskowym wywiadem francuskim; 1879 uczczony w Krakowie jubileuszem 50-lecia twórczości który stał się ogólnopolską manifestacją kulturalną i patriotyczną; 1882 inicjator i współzałożyciel Macierzy Polskiej; od 1872 członek AU. Z rozległej i różnorodnej twórczości Kraszewskiego, obejmującej prawie wszystkie dziedziny piśmiennictwa ponad 600 tomów, a także malarstwo i muzykę, popularność zachowały liczne powieści historyczne, nowatorskie wówczas w sposobie łączenia fikcji i faktów historycznych Kraszewski wypracował różny od walterskotowskiego typ romansu dokumentalnego, zawierające obraz dziejów Polski, ukształtowany polemicznie wobec historiozofii szkoły krakowskiej cykl 29 powieści przedstawiających historię polską od czasów prahistorycznych — Stara baśń 1875, do Augusta III — Saskie ostatki 1889, ponadto Zygmuntowskie czasy 1846, tzw. trylogia saska: Hrabina Cosel 1874, Brühl 1875, Z siedmioletniej wojny t. 1–2 1876, powieści z czasów stanisławowskich, m.in. Macocha 1873, Barani kożuszek 1880, tzw. powieści ludowe, zwłaszcza Ulana 1843, ze śmiałą i nowatorską wówczas analizą przeżyć chłopki skrzywdzonej przez pana do tego cyklu należą m.in. Ostap Bondarczuk 1847, Chata za wsią, t. 1–3 1854–55, Jermoła 1857 oraz niektóre współczesne powieści społeczno-obyczajowe Latarnia czarnoksięska 1843–44 i społeczno-polityczne zwłaszcza związane z powstaniem styczniowym Dziecię Starego Miasta 1863 i popowstaniową polemiką z konserwatyzmem Morituri, t. 1–2 1874, Szalona, t. 1–2 1882. Ponadto wiersze Bajki i bajeczki 1855, opowiadania, utwory dramatyczne komedia Panie Kochanku 1867, szkice z podróży Kartki z podróży 1858–64, wydanie 2 t. 1–2 1977, studia literackie Kraszewski o powieściopisarzach i powieściach 1962, historyczne Polska w czasie trzech rozbiorów, t. 1–3 1872–75, edycje źródeł historycznych i pamiętników oraz Dzieł W. Szekspira t. 1–3 1875–77, wspomnienia Pamiętniki 1972; przez całe życie prowadził rozległą korespondencję. Nazwany „człowiekiem-instytucją” odegrał doniosłą rolę w ukształtowaniu kultury polskiej XIX w. Powieści ludowe t. 1–2 1955, Cykl powieści historycznych... t. 1–29 1958–63, Dzieła: Powieści obyczajowe 1959–88, Powieści historyczne 1961–91; Poezje wybrane 1988.

Źródło: encyklopedia.pwn.pl

---

Inne pozycje tego autora w zbiorach biblioteki: