Akcja nagrodzonych Noblem "Gron gniewu" dzieje się w latach 20.-tych i 30.tych XX wieku, w Stanach Zjednoczonych, od Oklahomy po Kalifornię. Treścią jej są dzieje rodziny Joadów, ubogich rolników, zadłużonych w banku. Zmusza on ich do opuszczenia domu, w którym zamieszkiwali od kilku pokoleń, ziemi, którą zdobył ich przodek, której bronił własną piersią - wszystko w imieniu prawa.
Steinbeck [stạınbek]
John Wymowa, ur. 27 II 1902, Salinas stan Kalifornia, zm. 20 XII 1968, Nowy Jork,
jeden z najwybitniejszych amerykańskich twórców powieści protestu społecznego.
Urodził się 27 II 1902 w Salinas stan Kalifornia w rodzinie emigrantów niemieckich. Po pięciu latach studiów na Uniwersytecie Stanforda biologia i literatura przerwał naukę, a następnie wrócił do Kalifornii, gdzie podejmował się różnych prac: był robotnikiem rolnym, aptekarzem, zbieraczem owoców, mierniczym, dozorcą na plantacji.
Obrońca ludzi prostych
Swoją twórczość literacką związał [>>] z Kalifornią — akcja niemal wszystkich jego utworów toczy się na kalifornijskiej wsi, a ich bohaterami są ubodzy farmerzy, wywłaszczeni ze swojej ziemi i zmuszeni do emigracji zarobkowej, sezonowi robotnicy rolni, trampowie i włóczędzy. Powodzenie przyniosła mu dpiero trzecia powieść Tortilla Flat 1935, wydanie polskie 1957, a międzynarodowe uznanie, głównie dzięki entuzjazmowi francuskich egzystencjalistów, powieść Myszy i ludzie 1937, adaptacja teatralna 1938, wydanie polskie 1948, ekranizacje: 1939 L. Milestone’a i 1991 G. Sinise’a – studium tragicznej tęsknoty człowieka do wolności i braterskiej miłości. Pisarz dał w niej wyraz przekonaniu o nieuchronnym konflikcie między wolną wolą a prawami ewolucji.
Amerykański mit o „ziemi obiecanej”.
Prawdziwą sławę zapewniła mu powieść Grona gniewu 1939, wydanie polskie 1956, wyróżniona nagrodą Pulitzera 1940. Steinbeck opisał w niej opartą na autentycznej historii wędrówkę rodziny farmerów z Oklahomy na Zachód w poszukiwaniu swej „ziemi obiecanej”. Przesłaniem tego utworu jest pogląd, iż jednostka może funkcjonować jedynie w grupie, a najwyższą wartością jest solidarność grupowa.
Problem dobra i zła
Pisarz podejmował też w swej twórczości problem istoty zła Perła 1947, wydanie polskie 1957, Słodki czwartek 1954, wydanie polskie 1991, który stał się główną kwestią filozoficzną jego „epiki moralistycznej” — powieści Na wschód od Edenu 1952, wydanie polskie 1958, ekranizacja 1955 E. Kazana, będącej sagą rodziny Trasków od 1890 do I wojny światowej; w strukturę powieści pisarz wkomponował biblijny wątek Kaina i Abla, czyniąc go podstawą do analizy wątków dobra i zła. Programową powieścią społeczno-obyczajową Steinbecka była Zima naszej goryczy 1961, wydanie polskie 1956, o potomku starego rodu nowoangielskiego, który nie potrafi znaleźć dla siebie miejsca we współczesności.
Charakterystyka twórczości
W twórczości Steinbecka splatają się wątki realistyczne i metafizyczne. Pisarz ukazuje panteistyczną wizję człowieka zjednoczonego z naturą. Jego bohaterowie podlegają działaniu niszczącego fatum, gdyż noszą w sobie bliżej nieokreśloną winę. W 1962 Steinbeck otrzymał Nagrodę Nobla.
Reportaże
Podczas II wojny światowej Steinbeck był korespondentem wojennym, jego interesujące reportaże wydano w zbiorach: Bombs Away 1942, a wspomnienia z podróży po 40 stanach USA w tomie Podróż z Charleyem w poszukiwaniu Ameryki 1962, wydanie polskie 1991. Protest amerykańskich intelektualistów wywołały natomiast jego reportaże z Wietnamu, w których pisarz aprobował amerykańską interwencję w tym kraju. Steinbeck pisał też scenariusze filmowe, m.in. do słynnego filmu E. Kazana Viva Zapata!
