Spalona świątynia, narodziny Aleksandra, namiętność, żądza władzy...

Pierwszy tom Trylogii Antycznej pt. „Olimpias” (jak imię matki Aleksandra Wielkiego) pióra krakowskiego pisarza Karola Bunscha ukazał się w 1955 r. Powieść zaczyna się historią spalenia świątyni Artemidy w 356 r. p.n.e. przez szalonego szewca Herostratesa, który ubzdurał sobie, że w ten sposób przejdzie do historii. Tej samej nocy w stolicy królestwa Macedonii przyszedł na świat syn króla Filipa, którego nazwano Aleksandrem…

Tak rozpoczyna się fascynująca opowieść o życiu jednego z najwybitniejszych wodzów i zdobywców w historii cywilizacji – Aleksandra Macedońskiego. Trylogia Antyczna jest wspaniałym freskiem historycznym przedstawiającym prawie czterdzieści lat (od drugiej połowy IV stulecia przed Chrystusem) oraz wspaniałą epicką opowieścią nie tylko o bitwach i kampaniach, ale przede wszystkim o historycznych postaciach oraz ich namiętnościach, żądzy władzy, ambicji i dumie. Autor ukazuje w sposób mistrzowski motywy rywalizacji jednostek i grup politycznych oraz wpływ ludzi o różnych osobowościach na władzę i podejmowane decyzje. Jednocześnie przekazuje czytelnikowi refleksje na temat roli jednostek w historii oraz na temat sensu dziejów, i dochodzi do konkluzji raczej pesymistycznych: nie ma postaci świetlanych i każdy jest obarczony jakimś występkiem lub zbrodnią. Stworzone przez Karola Bunscha sylwetki Aleksandra oraz jego rodziców: nieprzystępnej Olimpias oraz przebiegłego i skutecznego króla Filipa, są niezwykle sugestywne. Obok nich na kartach powieści pojawiają się dziesiątki innych postaci historycznych: Antypater, Parmenion, Ptolemajos, Klejtos, wybitny mówca ateński i pechowy polityk Demostenes, wreszcie – moja ulubiona postać – filozof Diogenes, z którego dialogów i swoistych bon motów można boki zrywać.

Następnymi częściami Trylogii Antycznej są powieści: „Parmenion” oraz zamykający cykl „Aleksander”. Obie ciekawe i warte przeczytania.

Kilka słów o autorze. Karol Bunsch urodził się w 1898 r. w znanej krakowskiej rodzinie inteligencko-artystycznej. Jako siedemnastolatek walczył w III Brygadzie Legionów Polskich, następnie brał udział w wojnie polsko-ukraińskiej (1919-1920) i w wojnie z bolszewikami w 1920 r., kiedy to został ranny. Po powrocie do domu ukończył studia prawnicze, uzyskując w roku 1922 stopień doktora praw. Po odbyciu aplikacji, w 1928 r., założył własną kancelarię adwokacką w Krakowie. Od 1932 r. do wybuchu II wojny światowej był prawnikiem miejskim Krakowa. W latach 30. był także zapalonym sportowcem i myśliwym. Od 1934 do 1939 r. pełnił funkcję prezesa Towarzystwa Gimnastycznego „Sokół”. Uczestniczył w kampanii wrześniowej, w czasie okupacji pracował w krakowskim magistracie, jednocześnie biorąc udział w konspiracji ZWZ-AK. Po wojnie do 1950 r. pracował nadal jako prawnik miejski Krakowa. W 1952 r. porzucił profesję prawniczą i poświęcił się pracy pisarskiej.

Karol Bunsch zasłynął przede wszystkim z kilkunastotomowego cyklu – Powieści Piastowskie. Cykl otwiera „Dzikowy skarb”; wydany tuż po zakończeniu wojny, w 1945 r., ukazujący formowanie się państwa polskiego w czasach Mieszka I. Powieści Bunscha cieszyły się dużym powodzeniem wśród czytelników, do połowy lat 80. osiągnęły nakład około 5 mln egzemplarzy.

Karol Bunsch zmarł w 1987 r.

Dział Strategii Rozwoju i Promocji

Robert Radzik

Karol Bunsch, „Olimpias”, Wydawnictwo Literackie, Kraków 1976; Edition, Kraków 2000, 2004.

Książka w zbiorach bibliotek mokotowskich: klik tutaj