FILM – LEGENDA
Chyba żaden film w historii kina nie miał takiej oprawy marketingowej, jaką miała „Casablanca”. Jej premiera odbyła się pod koniec listopada 1942 r., dokładnie w tym czasie, gdy wojska amerykańskie zajmowały terytorium Afryki Północnej, łącznie z tytułową Casablanką. Masowa dystrybucja filmu na terenie USA zaczęła się kilka tygodni później, w styczniu 1943 r.; wówczas gdy w Casablance spotkali się na konferencji Winston Churchill z prezydentem USA Franklinem Delano Rooseveltem. Film w następnym roku zdobył trzy Oscary.
„Casablanca” jest melodramatem w stylu noir. To opowieść o skomplikowanym uczuciu trojga ludzi na początku II wojny światowej. Akcja rozgrywa się w mieście wówczas będącym kolonią francuską, znajdującą się pod kontrolą zależnej od III Rzeszy namiastki państwowości francuskiej, znanej jako „państwo Vichy”.
Humphrey Bogart wcielił się w rolę Ricka Blaine’a, właściciela znanego w całym mieście klubu nocnego. Prowadzony przez niego lokal był mekką wszelkiej maści ludzi interesu, spekulantów, ale także uciekinierów z Europy, przestępców oraz niemieckich oficerów i oficjeli.
Dewizą Ricka Blaine’a, francuskiego emigranta, jest zasada neutralności posuniętej do granic cynizmu. Taką filozofią życiową oraz pozą zimnego, odpychającego mężczyzny Blaine usiłuje zamaskować życiowe rozgoryczenie. Jego znajomy, niejaki Ugarte, przekazuje mu tzw. „listy tranzytowe” – bezcenne niemieckie dokumenty upoważniające właściciela do podróżowania po całej okupowanej przez Niemców Europie. Ugarte zdobył te dokumenty, zabijając dwóch niemieckich kurierów, i zamierzał zbić na nich fortunę, sprzedając któremuś z rzeszy uciekinierów przebywających w marokańskiej Casablance. Mając w ręku te dokumenty, można wyjechać nawet za ocean „via” Lizbona. Do wyśnionej transakcji nie dochodzi, ponieważ Ugarte zostaje aresztowany przez policję.
I wówczas na scenę wkracza małżeństwo: Victor Laszlo (Paul Henreid) oraz Ilsa Lund, którą fantastycznie zagrała Ingrid Bergman. Widok Ilsy wywołuje w Ricku falę emocji: kilka lat wcześniej w Paryżu połączył ich krótkotrwały, namiętny romans, zakończony… tajemniczym zniknięciem kobiety. Rick nie wiedział, że Ilsa otrzymała informację o ucieczce męża z nazistowskiego obozu koncentracyjnego. Victor Laszlo bowiem był jednym z przywódców czeskiego podziemia. Para małżonków przybyła do Casablanki z zamiarem przedostania się do Ameryki, aby kontynuować walkę z nazistowskimi Niemcami. Kluczem do ich wyjazdu stają się owe „listy tranzytowe”, które posiada Rick Blaine. Ich los spoczywa w jego rękach…
Czy ten z pozoru zimny twardziel, jakiego odgrywa Rick, będzie dążył do osiągnięcia satysfakcji, która doprowadzi do upokorzenia, ewentualnie śmierci rywala, by odegrać się na byłej kochance?… Czy też wezmą w nim górę uczucia wyższe? To już możecie zobaczyć sami. Albo może inaczej: musicie. Film zaliczany jest do pierwszej dziesiątki największych przebojów kina. Stanowił również przełom w karierze dwóch wielkich gwiazd X muzy. Ingrid Bergman podbiła nim Hollywood i Amerykę. Posągowa piękność ze Szwecji zagrała fenomenalnie, natomiast Humphrey Bogart udowodnił krytykom, że jest wybitnym artystą, a nie tylko aktorem grającym role gangsterów. No i zostało coś jeszcze... Garść nieśmiertelnych cytatów z tego filmu, które zna kilka pokoleń miłośników kina: „Twoje zdrowie, mała”, „Zagraj to, Sam”, „Myślę, że będzie to początek pięknej przyjaźni”.
🎬
Dział Strategii Rozwoju i Promocji
Robert Radzik
„Casablanca” / USA / 1942
Film w mokotowskiej wypożyczalni multimedialnej: klik tutaj