Biblioteka Publiczna

Kronika Niedzielna

Tytuł oryginału : "Vasárnapi krónika, ".

Autor: Márai, Sándor

Notka biograficzna

Kronika Niedzielna - opis wydawcyPierwsze wydanie tomu felietonów Kronika Niedzielna (Vasárnapi Krónika) Sándora Máraiego ukazało się nakładem wydawnictwa Révai, Budapeszt 1943; pierwsze wydanie powojenne - Akadémiai-Helikon Kiadó, 1994 roku.Kronika Niedzielna to autorski wybór felietonów Sándora Máraiego, publikowanych od grudnia 1936 do stycznia 1943 roku w dzienniku Pesti Hirlap, w prestiżowej rubryce stworzonej przez Ferenca Molnára, następnie wiele lat

prowadzonej przez Dezső Kosztolányiego, innego wybitnego pisarza węgierskiego. Zaproszenie do współpracy z Pesti Hirlap Márai przyjął jako niewątpliwy zaszczyt, ale też ogromne wyzwanie. Pozbawione pośpiesznej powierzchowności, niezwykle błyskotliwe i wyjątkowo przenikliwe teksty szybko przyniosły mu uznanie czytelników.Kronika Niedzielna jest osobistym komentarzem Máraiego do bieżących wydarzeń politycznych i zjawisk społecznych w przededniu wybuchu i w latach drugiej wojny światowej. Márai stawia pytania o szanse oraz zagrożenia dla Węgier, zastanawia się nad powojenną przyszłością, przewiduje możliwość podziału Europy na Wschód i Zachód, oddzielone od siebie żelazną kurtyną. Wskazuje na niepewny los małych krajów, zmuszonych do walki o zachowanie tożsamości. Podkreśla, że dla ocalenia dziedzictwa i tradycji Europy niezbędna jest solidarność wszystkich narodów tworzących jej wspólnotę kulturową. Wreszcie wyraża obawę, by z wielkiej idei europejskiej nie pozostało jedynie pojęcie geograficzne, kontynent o wspaniałej naturze i pięknych zabytkach, lecz bez ducha, który spaja żyjące tu ludy i ich historię.Na kartach Kroniki Niedzielnej Márai podejmuje wiele innych, wciąż aktualnych tematów, jak eutanazja, fabryki literatury, prawdziwy i fałszywy patriotyzm, pisarz (czy publicysta) jako sumienie narodu. Sięga przy tym do wątków z życiorysów postaci historycznych - Goethego, Skłodowskiej-Curie, Holbeina oraz popularnych postaci kultury masowej - Winnetou, Robinsona Crusoe.Słowa, jakimi w jednym z felietonów Márai charakteryzuje dokonania Ludwiga Börnego, którego uważa za ojca nowoczesnego wschodnio-europejskiego dziennikarstwa, w pełni oddają istotę jego własnej publicystyki: ".z fragmentu, ze szczegółu umie wnioskować o całości. za kłamliwą metaforą wyczuje zakłamanego ducha wspólnoty. z wiadomości dnia wyciągać potrafi wnioski dotyczące historii, z tego, co przemija wywieść to, co trwałe, z nieszczęśliwego wypadku wnioskować o przeznaczeniu".

Sprawdź dostępność, zarezerwuj (zamów):

(kliknij w nazwę placówki - więcej informacji)

Márai, Sándor

Znany również jako: Sándor Károly Henrik Grosschmied de Mára. Urodzony 11 kwietnia 1900, zmarły 22 lutego 1989. Pisarz węgierski. Pochodził ze starej rodziny saskich osadników. Studiował prawo, pierwsze wiersze i artykuły publikował w piśmie Czerwony Sztandar w Węgierskiej Republice Rad. W obawie przed represjami wyemigrował do Niemiec. Tam ukończył studia dziennikarskie. Napisał sztukę teatralną po niemiecku, współpracował też z niemiecką prasą. Swoją poezję jednak tworzył już tylko po węgiersku. W pierwszych latach swej twórczości podróżował sporo po Europie, [>>] odwiedził np. Frankfurt, Berlin, Paryż. Ożenił się z Iloną Metzner Lolą, rok od niego straszą, również pochodzącą z Koszyc. Przeżyli razem 62 lata. W 1928 razem z żoną powrócił na Węgry i osiadł w Budapeszcie. W 1930 rozpoczął pisać w stylu realistycznym. Pierwszy autor piszący tłumaczenia oraz opracowania dotyczące Kafki. W krótkim czasie osiągnął literacki sukces, a jego dzieła zostały przetłumaczone na angielski, francuski, włoski, hiszpański, portugalski, fiński, chorwacki, czeski, turecki, szwedzki i duński. Był krytycznie nastawiony zarówno do faszystowskiej, jak i sowiecko-komunistycznej dyktatury. Jego teść zginął jako Żyd w 1944. Pisarz pomagał w ukrywaniu żydowskich dzieci. W swojej twórczości często poruszał temat zmierzchu świata mieszczańskiego i kryzysu kultury europejskiej. Powieści Sándora Máraiego zachwycają stylem, psychologiczną przenikliwością, skupieniem na moralnych wyborach bohaterów i ich konsekwencjach. Po wojnie, w latach 1945-48 pisarz wydaje osiem książek. Jego wydawca zostaje upaństwowiony i już zapowiedziana nowa powieść Sándora Máraiego trafia na przemiał, jedynie kilka egzemplarzy ocalają drukarze. Brat pisarza, reżyser filmowy Géza Radványi, po światowym sukcesie swojego filmu "Gdzieś w świecie", nie otrzymuje zgody na realizację na Węgrzech nowego obrazu "Cyrk Maximus", traci również stanowisko wykładowcy w szkole filmowej, którą sam zakładał. Obaj bracia emigrują. Sándor Márai wyjeżdża z Węgier z żoną i ośmioletnim adoptowanym synkiem Janosem, jak się później okaże, na zawsze. Do 1952 r. mieszka we Włoszech, potem przenosi się do USA - gdzie w Nowym Jorku, pracuje w Radiu Wolna Europa. Dla władz węgierskich jest wrogiem publicznym numer jeden. W roku 1956, na wieść o wybuchu powstania leci do Europy, ale w Monachium zdąży jedynie nagrać monologi uciekinierów na taśmę magnetofonową. W 1968 r. prz dzi na emeryturę i przeprowadza się do Włoch, do Sorento. W 1980 wraca do USA, zamieszkuje w San Diego w Kalifornii. Bardzo ciężko przeżył śmierć żony, która zmarła na raka gardła. Kilka miesięcy później niespodziewanie zmarł jego przybrany syn Janos, który mieszkał z żoną i trzema córeczkami w okolicach San Diego. 22 lutego w 1989 pisarz popełnił samobójstwo, odbierając sobie życie strzałem z pistoletu.

Źródło: lubimyczytać.pl

---

Inne pozycje tego autora w zbiorach biblioteki: